अपहरित बालकको खोजी भएन

अपहरित कोटेश्वर निवासी नौ वषिर्य बालक विवेक शर्मा लुइंटेल को खोज अनुसन्धानमा प्रहरी प्रशाशनले कुनै चासो नदेखाएको भन्दै आज दिनभरि बालकका परिवार र काटेश्वर नागरिक समाजले चक्का जाम गरेका छन् । उनीहरुले कोटेश्वर चोकमा यातायात आवत जावतमा अवरोध पुर्‍याएका थिए ।
विगत ११ दिन अघि बालक विवेक शर्माको अपहहरण गर्ने व्यक्ति पक्राउ परे पनि बालक भने फेला पर्न सकेको छ्रैन ।
लोकतन्त्रको बहाली पछि पनि प्रहरी प्रशासन यसरी मौन रहनुले उनीहरुको कार्य क्षमता र निष्कृयता प्रति प्रश्न चिन्ह खडा भएको आरोप उक्त समाजले लगाएको । प्रहरीले अपहरण बालकको खोजीका लागि तीन सदस्य छानविन टोली स्थापना भए पनि उनीहरुले कुनै निष्कर्षमा पुग्न नसकेको पनि उनिहरुले बताएका छन ।
सोही अवसरमा कोटेश्वर चोकमा अपहरित बालकको तश्वीर लिएका उनकी आमा र अन्य आन्दोलनकारीहरुका तश्वीर यहाँ समेटिएका छन् ।

भविष्यबाणी सफल भयो - गुरु केदार बराल

मेरो घर ओखलढुङ्गा पोकली २ मा पर्छ । मेरो जन्म पनि त्यहि वि.सं. २०३८ साल मंसिर २७ गते भएको हो । मलाई राम्रो सम्झना छ कि सात वर्षको उमेरमा मलाई बन झाँक्रीले समातेर लग्यो । सुरुमा म अचेत अवस्थामा थिए । पछि होस आउदा मलाई बन झाँत्रीले पोकली स्थित छाङगा भित्र राखेको रहेछ । मेरो घरमा व्यापक खोजी भयो तर कसैले केही पत्तो लाउन सकेन । त्यतिबेला म मरेको ठानी मेरो घर परिवारले काजक्रिया पनि गरेको रहेछ ।
करिव एक वर्षको अन्तरालमा मलाई बन झात्रिले जहाँबाट लगेको हो त्यहि छोडि दियो । त्यस वीचमा उनले मलाई धामी झाँक्री र तन्त्रमन्त्र सवै सिकायो र आठ वर्षको उमेरमा मैले 'ढोल ढ्याङ्ग्रो' भिरेको हुँ । सोही ताका देखि मैले गाउँमा धामी झाँक्रीको काम सुरु गरे र मानव धर्मको सेवा पनि सुरु गरे ।
यस्तैमा १४ वर्षको उमेरमा काठमाण्डौ आए पछि ड्रग एडिक्टहरुको उपचार, हराएको मान्छेको खोजी एक संस्थामा संलग्न भएर गर्न थाले । एलोपेथी उपचार नभएका रोगहरुको उपचार म धामी झाँक्रीको माध्ययमबाट गर्न थाले र सफल हुदै पनि गए । करिव १६ वर्षको उमेरमा आफैले गौशालामा 'आश्रम नेपाल'को स्थापना गरि मानव धर्मका कार्यहरु गरिरहेको छु । यहाँबाट विभिन्न देशका व्यक्तिहरुलाई धामी झाँक्री सम्वन्धि जानकारी दिने, प्रशिक्षण दिने कार्यहरु पनि गरिरहेको छु । हाल ३५ जना चेलाहरुले अमेरिका, जापान, जर्मन, लण्डन, मलेसिया र नेपालमा संस्था संचालन गरिरहेका छन् ।
मेरा जीवनका अविस्मरणिय क्षणहरुमा डि.आई.जी. हेम गुरुङको भाउजु दुर्गा गुरुङलाई डक्टर अव बच्दैन भनेका थिए । तर, मैले हस्पिटलमा गएर नै उहाँ बचाए । नायक शिव श्रेष्ठका सालालाई पनि काम्ने रोग थियो । उहाँलाई पनि टिचिङ हस्पिटलमा राखिएको रहेछ । उहाँलाई पनि हस्पिटलमा गएर नै उपचार गरि घर फर्काए ।
त्यसो त मैले गरेका धेरै भविष्यबाणी शतप्रतिशत मिलिरहेका छन् । च्यानल नेपालबाट मैले शाही आयोज खारेज हुन्छ भनेर भनेको थिए, यो अहिले सवैलाई थाहा भइसक्यो । त्यस पछि ०६१ सालमा राजाले असोज ६ गते पार्टिविहिन व्यक्तिलाई ल्याएर शासन गर्छ भनेका थिए र तीन वर्ष टिकाउदैन भनेर भविष्यबाणी गरेको थिएँ । ०६२ सालमा हिमालय टाइम्समा अन्तर्वार्ता दिदा खेरि पशुपति शम्सेरको पार्टी फुट्छ र देशमा मन्त्री मण्डल तीन पटकसम्म विस्तार हुन्छ भनेर घोषणा गरेको थिएँ । यी लगायत थुप्रै भविष्यबाणीहरु सहि भएका छन् । मैले च्यानल नेपाल, विभिन्न एफ.एम. रेडियो र पत्रपत्रिकाकाबाट भविष्णबाणी पनि गर्दै आएको छु ।
धामी झाँक्रीको कार्य अलावा समाज सेवामा पनि म संलग्न रहेको छु । मैले मेरो गाउँ पोकलीमा रहेको प्रा.वि.स्कुललाई पुर्न मर्मत गरि निम्न माध्यमिक विद्यालय बनाएको छु । अहिले आफ्नै खर्चमा ४० जना टुहुरा बालबालिकालाई पढाइरहेको छु । म आफ्नो आश्रममा दैनिक विहान ७ देखि बेलुकी ५ बजेसम्म विभिन्न समस्या लिएर आएका व्यक्तिहरुको उपचार गर्दे आएको छु ।
धामी झाँक्री र भविष्यबाणीको माध्ययमबाट समाज सेवा गरेबापत मैले गोरखा दक्षिण बाहु चौथो पनि प्राप्त गरिसकेको छु । साथै 'स्टार द वेष्ट विक' को उपाधीले पनि मैले प्राप्त गरिसकेको छु ।
बास्तवमा मैले धेरै नेपालीहरुले आफ्नो संस्कृति र धर्म कर्ममा आफ्नो मुटु जत्तिकै विश्वास र माया गरेको पाएको छु । तर, कतिपयले आफ्नै भविष्य नदेख्नले अर्काको भविष्य के हेर्ला र ? भनेर कुरा काटेको पनि पाएको छु । पक्का हो कि हलिको आफ्नै जोत्ने खेत हुदैन । तर, बन झाँक्रीबाट ज्ञान पाएको व्यक्तिले आफ्नो लगायत अरुको पनि भविष्य हेर्न सक्छ ।
मलाई मेरो देश र संस्कृति प्रति अत्यधिक माया छ । एक पटक मलाई अमेरिकाको लागि अवसर आएको थियो । भिजा लागेर पनि मलाई अरुका देशमा जाने मनै भएन । म आफ्नै देशमा बसेर मानव धर्ममा लागि पर्न चाहन्छु । सेवा गर्न चाहन्छु । अझै पनि भविष्यबाणी गर्ने र पुजापाठ गर्ने कार्य गरिरहेको छु । असहायका लागि भने निशुल्क सेवा प्रदान गर्दै आएको छु भने आश्रममा आएका प्रति व्यक्तिबाट रुपैया एक सय लिएर ग्रह दशा हेर्ने र भविष्य बाणी गर्ने गरेको छु । र, मेरो यो मानव सेवामा सदा सर्वदा समर्पित रहने सोंच छ ।
-अन्तर्वातामा आधारित

कलाकारका बैकल्पिक काम

लोकतन्त्रको बहाली पछि पनि मुलुकमा छाएको अश्थिरता अद्यावधि कायमै छ । यस्को प्रभाव सवै भन्दा नेपाली चलचित्र उधोगमा देखिएको छ । चलचित्रकर्मी फुर्सदमा रुमल्लिन थालेका छन् । बनेका चलचित्र प्रदर्शन गर्न हिच्कीचाई रहेका छन् । बनाउने घोषणा गर्नेहरु पनि गुपचुप बनिरहेका छन् । कतिपय चलचित्रकर्मी भने आफ्नो पुरानै व्यवसायलाई निरन्तरता दिने र कोहीले बैकल्पिक पेशा अपनाउन थालेका छन् ।
नायक तथा चलचित्र निर्माता अर्जुन श्रेष्ठ बाँसवारीमा डिर्पाटमेन्टल स्टोर स्थापना गरि संचालनमा व्यस्त रहन थालेका छन् । यस अघि नै उनले चलचित्र भवनको संचालन गर्दै आएका थिए । अर्का नायक धिरेन शाक्य विगत छ वर्ष देखि जस्मिन फिल्म्स् संचालन गरिरहेका छन् । उनले नेपाली चलचित्रको निर्माणका लागि चाहिने सामाग्री बेचविखन र भाडामा दिने कार्य गरिरहेका छन् । नेपाली चलचित्रमा शिथिलता देखिए पछि उनी व्यापार तिर ढल्किएका हुन् । 'कलाकारले व्यवसाय गर्न नहुने भन्ने छैन । चलचित्रसँग सम्वन्धित भएकोले नै यो व्यापार सुरु गरेको हुँ' नायक धिरेन शाक्यले भने । पचास भन्दा बढि चलचित्रमा नायकको भूमिका निर्वाह गरिसकेका नायक धिरेन शाक्य नेपाली चलचित्र परिवृत्तका व्यस्त र लोकपि्रय नायक हुन् । हाल 'क्रोध' र 'पाइला' नामक चलचित्रको शुटिङमा व्यस्त धिरेनले व्यापारमा पनि शिथिलता आएको बताउँछन् । चलचित्र बनिरहेका छैनन्, चलचित्र क्षेत्र भन्दा फरक रुपमा कुनै नयाँ व्यापार गर्ने पनि सोंच बनाईरहेका छन् उनले ।
नेपाली चलचित्र उधोगले स्वर्ण युगको अनुभव संगाली सकेको छ । यसै युगमा थुप्रै नेपाली चलचित्र देखा परे । कलाकारको आगमनमा बाढी नै आएको थियो । अव भने तिनै कलाकर्मी चलचित्र उधोगबाट पलायन बन्न थालिसकेका छन् । कतिले भने बैकल्पिक व्यवसायलाई बाध्यताका रुपमा अंगालेको पाइन्छ । चलचित्र संघका पूर्व अध्यक्ष तथा निर्माता निर्देशक युवराज लामाले पनि अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा समेत थाङ्काको व्यापार गर्दै आएका छन् । त्यसो त उनको थाङ्का व्यापार चलचित्रमा पदार्पण हुनु पहिले देखिकै हो । हाल चलचित्रको गति कम देखिन थाले पछि उनी चलचित्र निर्माणमा कम र व्यापारमा बढि सकृय हुन थालेका छन् । 'अन्तर्राष्ट्रिय' बजारलाई लक्षित गरि 'बुद्ध' नामक चलचित्र निर्माणमा जुटेका निर्माता निर्देशक युवराज लामाले थाङ्का व्यापारलाई वैकल्पिक पेशाका रुपमा अंगालेको बताए । हालका चलचित्र निर्माता संघका अध्यक्ष अशोक शर्मा भने चलचित्र निर्माण तथा निर्देशनको अलावा चलचित्र वितरणको व्यवसायलाई अंगाली रहेका छन् । उनी जस्तै निर्माता तथा नायिका रेखा थापाको श्रीमान् छवि ओझाले पनि चलचित्र वितरणलाई आफ्नो पेशा बनाउदै आएका छन् । जिवनरेखा, मन मुटु मायाको निर्माता मधुसुदन सिलवालले जग्गा खरिद विक्रीको आफ्नो पेशालाई छोड्न सकेका छैनन् । उनका अनुसार चलचित्र निर्माणमा मुलुकमा छाएको अन्यौलताले प्रभाव पारीरहेकोेले पनि पुरानो व्यवसाय त्याग्न नसकेको हो ।
सुपर हिट चलचित्रका नायक लोकेन्द्र कार्की 'राशनको ठेक्का पट्टा'मा नै व्यस्त छन् । लगभग उनी चलचित्र परिवृत्तबाट पलायन झैं देखिएका छन् । नायक रमेश उप्रेती विदेशमा क्युरियोको व्यापारमा रमाईरहेका छन् । त्यसो त नायक गणेश उप्रेती नयाँ बानेश्वरमा बेकरी क्याफे र रेष्टुरेन्ट संचालनमा ब्यस्त बनिरहेका छन् । लगभग नेपाली चलचित्र परिवृत्तबाट पलायन भैं भएकी नायिका मौसमी मल्लले व्युटि पार्लरलाई आफ्नो पेशा बनाएकी छिन् । नायिका अरुणिमा लम्सालकी चरित्र अभिनेत्री आमा भावु लम्सालले पनि व्युटि पार्लरको व्यवसायलाइै अघि बढाई रहेकी छिन् ।
कलाकार पव्लिक फिगर भए पछि स्ट्याण्डर्ड मेन्टेन गर्न निकै गार्‍हो हुने स्वयं कलाकारहरु बताउँछन् । स्टारडम बनिसकेका कलाकारलाई अझ यो समस्याले पिरोल्ने गरेको छ । आयको बाटो भनेको चलचित्र नै निर्माण र प्रर्दशन हुन छाडे पछि कलाकारले जिविको पार्जनको बाटोको रुपमा बैकल्पिक व्यवसायलाई रोजेको पाइन्छ । तर, मुलुकमा लागेको अन्यौलको कालो बादल हटेर जाने आशामा कलाकर्मी पर्खिरहेका छन् । पुनः नेपालमा शान्ति छाए चलचित्रमा नै आफ्नो कर्मलाई अघि बढाउने सोंच ति कलाकारहरुको छ । डकुमेन्टि्र निर्माण तथा निर्देशनमा व्यस्त कलाकार रमेश अधिकारीले भने 'कलाकारिता नशा जस्तो भइसक्यो, त्यसै छोड्न त कहाँ सकिन्छ र ?' हाल उनी पनि कामका लागि नै कतार मुलुकमा रमाउन त्यस तर्फ हान्निसकेका छन् । तर, नेपाल फर्के पछि पुनः कलाकारितामा नै रमाउने उनले बताए ।

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

गर्व अनुभव भइरहेको छ - निमा रुम्वा

जन्म र बाल्यावस्था
सन् १९७२ मे महिनाको २६ का दिन उनी यस धर्तिमा पदार्पण भएका हुन् । त्यतिवेला उनको परिवार वीरगञ्जको सुवर्णपुरमा बस्थ्यो । गायक निमा रुम्वाको बुबा ठुल्ठिम रुम्बा र आमा ठुलिमाया लामा हुनुहुन्छ । तीनजना छोराहरुमध्ये माहिंलो सन्तानको रुपमा यस धर्तीमा उनी जन्मिएका हुन् रे ।
उनी सानै छदा नै स्वयम्भूको किमडोलमा उनकेा परिवार माइग्रेट भएको हो । सानोमा उनलाई पढ्नभन्दा खेल्नमा ज्यादै रमाइलो लाग्थ्यो रे । 'गुच्चा, पौडी खेल्न र माछा मार्नमा मेरो बालवस्था व्यतीत भयो । अर्काको बारीको मूला, सुन्तला र भोगटेहरु कति चोरियो, कुनै हेक्का छैन' गायक निमा भन्छन् । स्वयम्भूकै जनसुधार प्राथमिक विद्यालयबाट उनको स्कुले जीवन प्रारम्भ भए पनि एसएलसी भने विजयश्वरीको श्री गीतामाता माध्यमिक विद्यालयबाट उत्तीर्ण गरेका हुन् । संगीतमा पदार्पण भएकाले काठमाडौं संयुक्त क्याम्पसबाट प्रमाणपत्र तह उत्तीर्णपछि भने अध्ययनलाई अगाडि बढाउन नसकेको उनले स्वकारे ।

कलाकारिता मोह र प्रवेश
सानैदेखि संगीत सुन्ने सोख थियो गायक निमा रुम्वामा । अग्रज नेपाली कलाकार र पश्चिमा संगीतहरु उनलाई पि्रय लाग्थे । तर, संगीतमा लाग्ने सोच भने थिएन उनको । माइकल ज्याक्सन, जर्ज माइकल, बव मार्लिका गीतहरु उनी एकदमै सुन्थें । जे.जे. केलबाट भने विशेष प्रभावित थिए उनी । 'एसएलसीपछि विजयश्वरीका साथीहरुले ब्याण्ड स्थापना गरेका थिए । मलाई मेरो दाजुले त्यहाँ लैजानुभएको थियो । 'ब्यास' ग्रुप स्थापना गरी स्थानीय टोलहरुमा थुप्रै कार्यक्रम प्रस्तुत गरियो । देउसी-भैलोमा हाम्रो निकै सक्रियता रह्यो' गायक निमाले भने । तर, व्याण्डले खासै स्थायित्व पाउन सकेन । तसर्थ उनी ब्याण्डबाट छुटिएर 'द पिस' ब्याण्डमा सम्मिलित भए । 'द पिस'बाट भने पहिलो रक-पपशैलीको गीत 'आइदेउ पि्रय...' रेकर्ड गर्न सक्षम रह्यो । सो समूहबाट पनि उनी अलग्गिएर एकलरुपमा लागिपरेका हुन् । एकल यात्राको थालनीसँगै उनले पहिलो पटक 'जाँदैछु टाढा-टाढा...' बोलको गीत रेकर्ड गरेका थिए ।
पछि उनले पहिलो गीतिसंग्रह 'सुन-सुन' प्रस्तुत गरे । पछि 'मेमोरिज' गीति-संग्रहमा संग्रहित 'मिस क्याट वाक'ले उनलाई परिचित गरायो । त्यसपछि भने क्रमशः 'हुरी बतास', 'ललिता' र 'फेथ' नामक गीतिसंग्रह बजारमा आइसकेका छन् । अब भने उनको नयाँ गीति-संग्रह 'प्राइड' तयार भइसकेको छ । लगभग डेढ दशकको सांगीतिक यात्रा तय गरिसकेका छन् गायक निमाले । 'श्रोतासँग सधैं भावानात्मक सम्बन्ध प्रगाढ बन्दै रह्यो । सवैबाट हौसला नै पाएँ । एक प्रकारको गर्व अनुभव भइरहेको छ । सोही कारण एल्वमको नाम पनि 'प्राइड' राखेको हुँ' गायक निमाले भने ।

आत्ममूल्यांकनमा निमा
मेरो संगीत सिर्जना पृथक नै छ । सांगीतिक पहिचान छुट्टै छ मेरो । तर, मभित्र पनि राम्रो-नराम्रो दुवै गुण छन् । नम्रता र शिष्टता मैले संस्कारमा नै लिएर आएको छु । यसैमा विश्वास पनि गर्छु र अरुमा छ भने सम्मान गर्न पनि पछि पर्दिन ।
जीवनमा धेरै संघर्ष गर्नु परेको छ, तर पनि आत्मविश्वासलाई त्यागेको छैन ।

संघर्ष र हङकङ यात्रा
एसएलसी सकिएपछि संघर्षका दिनहरु शुरु भए गायक निमाको । संगीतमा हल्का-फुल्का लागे पनि जीवन त्यति सहज नभएको अनुभूत उनलाई पनि थियो । निराशाले पूरै गाँजेको थियो गायक निमालाई । अनलक्की फिल हुन्थ्यो रे उनलाई कहिलेकाहीँ । यस्तैमा उनकी श्रीमती शेलीको हङकङ जानुपर्ने भयो । सन् १९९६ मा उनी पनि त्यसतर्फ श्रीमतीसँगै गएका हुन् । 'विदेशको ठाउँमा गरेको संघर्ष सम्भ"mदा अहिले पनि नरमाइलो अनुभव हुन्छ । नेपालमै संगीतमा लागेर थोरबहुत नाम कमाइसकेको मान्छे म त्यहाँ अनेकानेक संघर्षमा रुमल्लिनुपर्‍यो' उनले संघर्षका एकक्षण सम्भिmन पुगे ।

प्रेम, विवाह र सेक्स
वय अवस्थामा पे्रम एक आकर्षण मात्र पनि रह्यो होला उनको लागि । तर, चोखो प्रेम जीवन-यापनमा हौसला बन्ने ठम्याएका छन् गायक निमा रुम्वाले । उनी भन्छन् 'हर-प्रहरमा आत्मसाथ दिने नै सच्चा प्रेमी वा प्रेमिका बन्न सक्छ जस्तो लाग्छ ।' उनको सांगीतिक जीवनमा एक समय मीठो मोड देखापर्‍यो । प्रज्ञा भवनमा कार्यक्रम प्रस्तुतपश्चात् एकजना केटीसँग उनको परिचय भयो । फोनमा कुराकानी हुन थाल्यो । बिस्तारै भेटघाटपछि सम्बन्ध प्रगाढ बन्दै गयो । लगभग एक वर्ष लामो प्रेम-प्रसङ्गपछि उनी तिनै फ्यान शेली थापासँग विवाह-बन्धनमा बाँधिने निर्णयमा पुगे । 'मेरी प्रेमिका शेली थापा, मेरो हर दुःखमा पनि प्रेरणा बनेर छाइरहिन् । र, सन् १९९५ मा विवाह गर्‍यौं हामीले' उनले भने । अहिले नौ वषर्ीय छोरा सम्युल रुम्बा र नर्विन रुम्वाको साथमा उनको परिवार रमाईरहेको छ ।
विवाहजस्तै सेक्सले पनि सम्बन्ध स्थापनामा ठूलो भूमिका निर्वाह गर्ने उनले बुझेका छन् । समय र उमेरसँगसँगै सेक्ससम्बन्धी पनि मानिसले ज्ञान हासिल गर्दै जाने उनले बताए । 'सेक्ससम्बन्धपछि नै अझ सम्बन्ध गाढा हुन्छ । पे्रमलाई अझ सुमधुर बनाउँछ सेक्सले' उनको कथन छ । प्रेमी-प्रेमिकाबीच आपसी समझदारिता र विश्वास भए विवाहअघिको सेक्ससम्बन्ध पनि खासै नराम्रो भएको उनको जिकिर छ । तर, स्वच्छ हृदय र विश्वास हुनु जरुरी रहेको उनले बताए । 'वास्तवमा सेक्सले मानिसलाई ज्यादै ठूलो आनन्द प्रदान गर्छ । म आफूलाई पनि साधारण मानिससरह साधारण कामुक नै मान्छु' गायक निमाले खुलस्त भने ।

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

मैले अझै भुलेको छैन....११:३० बसन

विषम ठकुरी
युवा गायक बसन्त श्रेष्ठ अर्थात '११:३० बसन' नयाँ नाम र नयाँ शैलीका साथमा नेपाली संगीतको परिवृत्तमा देखा परेका छन् । सुरुमा उनी स्याडोज व्याण्डको भोकलिस्टका रुपमा देखा परे । हाल उनी एकल रुपमा लागि परेका छन् । वि.सं. २०५३ साल देखि संगीतमा होमिएका उनले ०६० बाट भने एकल यात्रा थालेका छन । व्याण्डबाट उनले 'सुन हाम्रो आवाज' नामक एल्वम निकालेका थिए । पछिल्लो क्रममा उनी पहिलो डेवुट एल्वम 'इमर्ज'का साथमा देखा परेका छन् ।
कोलगेट जेल व्याण्ड कम्पिटिशनमा उनले उत्कृष्ट गायकको उपाधी पाइसकेका छन् भने काठमाण्डौ, पोखरा, विराटनगर, बुटवल लगायतका स्थानमा कार्यक्रम पनि प्रस्तुत गरिसकेका छन् । चितवनका स्थायि निवासी '११:३० बसन' संगीतमा संघर्षका लागि राजधानि भित्रिएका हुन् । यिनै प्रतिभाशाली गायकसँग गरिएका कुराकानी यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ ।

तपाईको पहिलो एकल एल्वम 'इमर्ज'को प्रतिकृया कस्तो भइरहेछ ?
रेस्पोन्स् एकदमै सकारात्मक पाइरहेको छु । व्याण्डमा छदाका फयानहरुले पनि सर्पोट पाएको छु । यहि पछिल्लो महिनामा भिडियो पनि रिलिज हुन्छ । अझ राम्रो हुने आशा गरिरहेको छु । सुरुमा निकै डर लागेको थियो । त्यो अहिले हटेको छ ।
डराउनु पर्ने त्यस्तो के कारण थियो नि ?
करिअर बनाउन निकै समय लाग्यो । र, यस वीचमा केही ग्याप भएकाले श्रोताले मलाई विस्र्यो कि भन्ने भ्रम मनमा आयो । पछि विर्सेको रहेनछ, अझै पनि माया गरिरहनु भएको रहेछ भन्ने लाग्यो ।
एकल यात्रा प्रारम्भसँगै तपाईले नाम परिवर्तन गर्नु भयो बसन्त श्रेष्ठबाट '११:३० बसन' । यो नयाँ नाम तपाईको लागि कत्तिको लक्कि सावित भयो त ?
यो टाइटल राख्नाले धेरै मान्छेमा जिज्ञासा छाएको छ । मेरा श्रोताहरुले मेल गरिरहनु भएको छ, मिडियाबाट पनि यो जिज्ञासा आइरहेको छ । मलाई यहि जिज्ञासाले माथि उठाउन अझ मदत गर्छ भन्ने लागेको छ । किनकी जुनमा जिज्ञासा हुन्छ त्यो कुरा राम्रो हुन्छ । मलाई पनि प्लस पोइन्ट भएको छ मेरो टाइटल ।
यो नाम परिवर्तन नै किन गर्नु पर्यो नि ?
पहिला व्याण्ड 'स्याडोज'मा गायक थिए । तर मलाई व्याण्डबाट चिनोस भन्ने चाहन्न । एकल करिअर सुरु गरे पछि नयाँ कुराबाट नै सुरु गरौं भन्ने लागेर नाम परिवर्तन गरेको हो ।
स्याडोज व्याण्ड छाडेर एकल करिअर सुरु गर्दा कस्तो अनुभव भइरहेछ त ?
सुरुमा त गार्‍हो भयो । व्याण्डमा छदा हेमि रक गीतहरु गाउथे भने अहिले म्युजिक प्यार्टन नै चेन्ज भएको छ । श्रोताले अनकम्र्फोटेवल फिल गर्छ कि भन्ने लागेको थियो । तर, पुराना फ्यानका साथै यस एल्वमबाट नयाँ फ्यानहरु पनि बढेको महसुस गरिरहेको छु ।
एक हिसावले तपाई नयाँ प्रतिभा नै हुनुहुन्छ । के कस्ता संघर्षको अनुभव गर्नु पर्यो ?
व्याण्डबाट नै मलाई धेरै श्रोता दर्शकले चिनी सकेका थिए । त्यो कुराले पनि सजिलो भयो । विल्कुल नयाँ कलाकार भएको भए गार्‍हो हुन्थ्यो होला तर त्यो भएन ।
बास्तवमा व्याण्ड स्याडोजको आफ्नो बेग्लै पहिचान थियो । तर, तपाईले किन व्याण्डबाट अलग्गिनु पर्‍यो ?
ब्याण्डमा छदै मैले साथीहरुसँग एउटा सोलो एल्वम गर्छु भनेर कुरा राखें । तर, साथीहरुले 'कि त व्याण्ड छोड कि त सोलो एल्वम नगर' भने पछि मैले व्याण्ड छोड्ने निर्णय लिएको हुँ । कम्प्रोमाइज भएर नै व्याण्ड छाडे र व्याण्डले पनि मलाई सर्पोट नै गर्यो ।
तपाई व्याण्डको भोकलिष्ट भएकोले पनि तपाईको चर्चा बढि चल्नु स्वभाविक नै हो । यहि कारणले त हैन असमझदारी उत्पन्न भएको हैन ?
मान्छेले त्यसरी पनि हेर्दा रहेछन् तर ममा म चाँही व्याण्डको भोकलिस्ट हेा र मलाई सवैले सल्युट गर्छ भन्ने भ्रम कहिले पनि आएन ।
व्याण्ड छाडेर एकल रुपमा लागि पर्नेहरु र सफलता हाशिल गर्नेहरु नेपाली संागीतिक परिवृत्तमा धेरै छन् । कतै तपाईमा पनि स्वार्थ भावना त आएन ?
मलाई त्यस्तो नेगेटिभ फिलिङ कहिले पनि आएन । र अरुले सोच्छन् भने गलत हो । मलाई लाग्छ, अहिले दुई वटा म्युजिक ग्रो भएको छ । स्याडोज ब्याण्डले आफ्नै प्रकारको रक संगीत सिर्जना पस्कि रहेको छ र मैले एकल रुपमा लागेर नयाँ र फरक शैलीको सेन्टिमेन्टल गीत संगीत प्रस्तुत गरेको छु ।
यो एल्वममा म्युजिक एरेन्जमेन्ट तथा कम्पिलेशन तपाई आफैले गर्नु भएको रहेछ नि ?
मैले संगीतको औपचारिक प्रशिक्षण लिएको छैन तर अभ्यास गरिरहेको छु ।ममा भएको क्रियशन र फिललाई प्रयोग गरेको मात्र हो ।मैले जे जानेको छु, जे अनुभव गरेको छु र श्रोताले कस्तो प्रकारको गीतसंगीत रुचाउछ् त्यसैलाई प्रयोग गर्ने प्रयत्न गरेको छु ।
एल्वम 'इमर्ज'को विशेषता चाँही के हो ?
पहिलो पटक एकै कलाकारले एउटा एल्वममा सवै गीत 'लाईभ रेकर्ड' गरेको नेपालमा पहिलो यहि इमर्ज हो । यस्मा कुनै प्रकारको किवोर्ड स्याम्पलिङ र सफ्ट वेयर प्रयोग भएको छैन । सवै बाजाहरु एकस्टिक युज भएको छ ।
व्याण्डमा समावेश गरिएको एउटा गीतमा त व्याण्डलाई व्यंग गरिएको रै'छ नि हैन ?
व्याण्डबाट छुटिनु पर्दाको एक फिलिङस हो । यो गीतले सो व्याण्डका सदस्यहरुलाई घोच्न खोजेको हैन । हुन त आशा नगरेको कुराले पनि मान्छेलाई घोच्दो रहेछ । यहि फिललाई इमर्जमा व्यक्त गरेको मात्र हो । यस्ता कुरा अरुलाई पनि पर्न सक्छ भनेर गीतमा दर्शाएको छ ।
अवका योजना के कस्ता रहेका छन् त ?
हरेक एल्वममा केही न केही नयाँ स्वाद पस्कन चाहन्छु र नेपाली संगीतको क्षेत्रमा अथक योगदान गर्ने नै हो ।
कस्को प्रेरणाले संगीतमा होमिन मन लाग्यो ?
बुवा बाबुराम श्रेष्ठको प्रेरणा हौसलाले नै हो म संगीतमा लागेको । बच्चा बेलामा पनि उहाँले काँधमा राखेर स्वर सम्राट नारायण गोपालका गीतहरु सुनाउनु हुन्थ्यो । विस्तारै म पनि स्वर सम्राटको गीतहरु गुनगुनाउन थाले । पारिवारिक जमघटमा पनि बुवाले सवैका सामु गीत गाउन हौस्याउनु हुन्थ्यो । अरुले पनि आत्मसाथ गर्दा आत्मविश्वास बढ्यो ।
तपाई त स्वर सम्राट नारायण गोपालको सेन्टिमेन्टल गीत गाउने मान्छे, फेरी रक व्याण्डमा कसरी सम्मिलित बन्नु भयो नि ?
हो सुरुमा त स्वर सम्राटका गीतहरु गाउथे । पछि वेस्र्टट गीतहरु सुन्न थाले । एरो स्मिथको गायक स्टेभन टायलरलाई म व्यक्तिगत रुपमा गुरु नै मान्थे । उस्को गीत सुने पछि हाई पीचको गीत पनि गाउन सक्छु भन्ने भयो । साथै नेपालीमा यस्ता गीतहरु बनायो भने अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा नेपाललाई चिनाउन सकिन्छ भन्ने लाग्यो । त्यहिंबाट रक गायन सुरु भएको थियो ।
नेपाली संगीतको स्कोप कस्तो भइरहेको अनुभव गरिरहनु भएको छ ?
अव विदेशीहरुले पनि नेपाली गीतहरुको फिल गर्न थालेको छ । नेपथ्य, १९७४ एडि समूहका गीतहरु विदेशमा डिमाण्ड भइरहेको छ । यहि अनुरुप नेपाली संगीतकर्मीले पनि निरन्तरता दिएको खण्डमा धेरै राम्रो हुन सक्छ । आर्थिक रुपमा पनि नेपाललाई स्ट्रोङ बनाउन सक्छ ।
फुर्सदका समय कसरी व्यतित हुन्छ नि तपाईको ?
म इन्टरनेटमा मेरो फुर्सदको समय सदुपयोग गर्छु । फ्यानहरुको मेल चेक गर्नु, उहाँहरुलाई रिप्लाई गर्नु यसरी नै वित्छ । अरुबेला भने म्युजिक कम्पोजिशन, संगीतको अध्ययन अनुसन्धान मै व्यस्त हुन्छु ।
कुन कुराले तपाईलाई संगीत सिर्जना र शव्द कोर्न बाध्य बनाउँछ ?
बाटोमा हिड्दा कतिपय नेचुरल कुराले टच गर्‍यो भने म भावनाहरु केार्छु, यसैलाई गीत पनि बनाउछु । मसँग जहिले पनि डायरी हुने गर्छ । कुनै कुरा मनमा आउना साथ लेखिहाल्छु । त्यहि अनुसार सुहाउदो कम्पोजिशन पनि गर्छु । ओपन स्पेशमा क्रियशन गर्दा अझ राम्रो हुन्छ भन्ने विश्वास छ मलाई ।
संगीतको अलावा तपाईको रुचि के केमा छन् ?
म राम्रो चेस प्लेयर हुँ । पेन्टिङ पनि राम्रो गर्छु । सवैले मलाई राम्रो चित्रकार बन्छ होला भन्थे तर म संगीतमा लागे । तर, अझै पनि पेन्टिङलाई भुलेको छैन ।
प्रेम के हो जस्तो लाग्छ ?
प्रेम चोखो कुरा हो । यसैको कमिले मानिसमा निराशा निम्त्याउन सक्छ । प्रेम कहिले पनि मर्दैन । प्रेममा बाँच्नु पर्छ मानिसले । घृणाले घृणा जन्माउछ तर प्रेमले प्रेम नै जन्माउछ ।

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

मलाई 'हाई सेक्सी' भने हुन्छ -ऋचा

विषम ठकुरी
मोडल, एंकर वा नायिका । ऋचा घिमिरेको परिचय यतिमामात्र सिमित छैन । मोडलिङमा पदार्पणसँगै टेलिभिजनमा प्रवेश गरिन् उनले । यहिंबाट नै उनको ग्ल्यामर्सको करिअर सुरुवात भयो । थुप्रै फेशन शोमा सहभागिता जनाएकी छिन् ऋचाले । 'ग्ल्यामर्सको सुरुवात भने मोडलिङबाटनै गरेकी हुँ' ऋचाले भनिन् ।
दियो सावुन र सि पाइरेट हि्वस्कीको पेपर विज्ञापनमा देखिइन् उनी । ग्ल्यामर्सको क्षेत्रमा उनको मोह बढ्दै गयो । बेस्ट फिगर, मिस पर्सन्यालिटी जस्ता उपाधि हासिलसँगै चन्द परिवारले उनलाई टेलिभिजन कार्यक्रम 'कलेक्शन'का लागि अफर गरे । 'कलेक्शन' टेलिभिजन कार्यक्रममा आएको अफरलाई पनि उनले नकार्न सकिनन् । एकसय ८३ भाग सफलता साथ चलेको कार्यक्रम कलेक्शन नै उनको प्रगतिको पहिलो खुड्किलो बन्यो । 'चन्द परिवारको कलेक्शन कार्यक्रमले नै मलाई आम दर्शकमा चिनायो' ऋचा भन्छिन् । तर, मोडलिङ, एंकरिङ भन्दा पनि उनको मोह चलचित्रमा थियो । नवनायिका ऋचा घिमिरेको सपना यतिखेर साकार हुने क्रममा नै रहेको छ । स्थापित नायिकाको दाँजोमा उनी बढिनै व्यस्त छिन् यतिखेर ।
उनी ग्ल्यामर्स देखिन चाहन्छिन् । कसैले उनलाई 'सेक्सी ऋचा' भने उनलाई रमाइलै लाग्छ । ग्ल्यामर्सको फाँटमा सेक्सी हुनु नौलो होइन उनको लागि । छोटा पहिरन र देह प्रदर्शनमात्र ग्ल्यामर्स नभएको उनको धारणा छ । खुला देह प्रदर्शन ग्ल्यामर्स नभई भल्गरमात्र भएको उनले बताईन् । उनलाई त सारी नै सेक्सी पहिरन लाग्छ । 'सारी एकदमै सेक्सी ड्रेस हो, सारी लगाउदा ढाँढ देखिएको हुन्छ, पेट देखिएको हुन्छ । स्कर्टको कुरा त अव पुरानो भइसक्यो । होइन र ?' उनले प्रतिप्रश्न गरिन् । त्यसो त उनको टेलिकार्यक्रम सञ्चालन गर्दा होस वा चलचित्रमा, सवैले उनको शरिर र आवाजको प्रंशसा गरेकै हुन्छ । उनको शरीरिक आकर्षणमा लोभिने धेरै नै छन् यूवाहरु ।
'तिम्रो माया ९९ मेरो माया सय' उनको पहिलो सेलुलोइड चलचित्र हो । 'राजेश हमालको अपोजिट भूमिकामा अफर आए पछि सो चलचित्रमा काम गरेकी हुँ' ऋचाले भनिन् । चलचित्रले खासै व्यवसायिक सफलता हात नपारे पनि उनको चर्चा भने पक्कै भयो । त्यसो त 'अनि मुटु दुख्छ' र 'राउटे' चलचित्रमा अनुबन्धित भए पनि ती चलचित्र बनेनन् । बरु 'दुई दिनको जिन्दगानी' टेलिसिरियलले उनलाई चर्चित बनायो । 'क्रिशाला'को भूमिका निर्वाह गरेकी ऋचालाई अझै पनि दर्शकहरु त्यही रुपमा उनलाई सम्झन्छन् । 'पुस्पाञ्जली' र 'कसलाई आफ्नो भनुँ' नामक दुई टेलिसिरियल बाट पनि उनले यथेष्ट प्रशंसा बटुलिन् । हाल ऋचा निकै व्यस्त छिन् । दैनिक १५ घण्टा समय व्यस्त रहेको बताउँछिन् उनी । 'अहिले टेलिसिरियल नै आम दर्शकको रुची भएको छ । कलाकारलाई पनि रोजगार मिलेको छ, फिचर फिल्म हेर्न दर्शकहरु हलसम्म जाने वातावरण नभए पछि टेलिसिरियलले दर्शकको मन तानेको हो' उनले भनिन् ।
बलिउडको चलचित्र 'लभ इन नेपाल'मा पनि उनले सानो तिनो भूमिका निर्वाह गरेकी छिन् । नेपालमा पनि प्रदर्शन भइसकेको चलचित्र 'लभ इन नेपाल'बाट पनि उनी निकै हषिर्त छिन् । अनुभवका लागि बलिउडको चलचित्रमा काम गरेको उनले बताईन् । उनको भनाई छ 'बलिउडको चलचित्र निर्माण प्रविधी नेपालकोसँग तुलना नहुने गरि फरक छ ।' त्यसो त उनले पनि अफर आए बलिउडको चलचित्रमा काम गर्ने आशय व्यक्त गरिन् ।
देशको विग्रदो स्थितीका कारण प्रयाप्त चलचित्र बनेका छैनन् नेपालमा । शान्ति बहाली पहिलो सर्त हो नेपाली चलचित्र उधोग पुनः उर्वर बन्नका लागि । तर, शान्ति सुरक्षासँगै नेपाली दर्शकलाई आकर्षण गर्न सक्ने चलचित्र निर्माण हुनु पर्ने यथार्थ उनले पनि बुझेकी छिन् । नेपाली सामाजिक परिवेशका कथावस्तुको प्रर्याप्त सदुपयोग हुन नसकेको उनको कथन छ । 'नारीले दुःख पाएको घटनामात्र सामाजिक कथावस्तु होइन, शहरी परिवेशमा पनि नारी संवेदनाका घटनाहरु प्रसस्त पाउन सकिन्छ' ऋचाले भनिन् ।
उनी अव चलचित्र क्षेत्रमा नै लागि पर्ने सोच अनुरुप अघि बढिरहेकी छिन् । निरन्तरता हर दिनरात प्रयाशरत छिन् उनी । व्यवसायिक कलाकार बन्ने उनको सपना छ । लक्ष्य पनि सफल नायिका बन्नु नै हो । 'चलचित्रकर्ममा नै केही गर्न चाहन्छु, मिडिया पनि मेरो रुचीको विषय हो' उनले बताईन् । उनमा निकै आत्मविश्वास पाउन सकिन्छ । प्रतिभा नभएको भने पक्कै होइन । मिडियामा पनि स्थापित भएका कारण उनीसँग मानिसहरु हम्मेसी नकारात्मक कुरा राख्न सक्दैनन् । 'मिडिया पर्सन्यालिटी भएर पनि होला, नवप्रतिभा भए पनि कसैबाट शारीरिक वा मानसिक सम्झौताको प्रस्ताव आएन' उनले स्पष्ट भनिन् । चलचित्रमा आउनु अघि उनले धेरै सुनेकी थिइन्, पढेकी थिइन्, देह शोषण र मानसिक शोषणका बारेमा । यहि भएर पनि उनका अविभावकको 'साथ' पटक्कै थिएन ऋचालाई । तर उनले मनाई छाडेकी छिन् । 'आफु राम्रो हुन सके सवै राम्रो हुन्छ । 'शारीरिक सम्झौता वा मानसिक सम्झौता आफैमा भर पर्ने कुरा हो, मैले प्रत्यक्ष देखेकी छैन र भोग्नु पनि परेन' ऋचाले भनिन् ।

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

मेरो मन धेरै रोएको छ... सिने गुरुङ

विषम ठकुरी
'यो मन' नामक पहिलो गीति संग्रहका साथमा देखा पर्नु भएको हो गायिका सिने गुरुङ । उहाँका बुबा कलि कार्थक गुरुङ पनि संगीतकार हुनु भएकाले घरमा सांगीतिक वातावरण थियो । यसैको प्रभावले गायिका सिनेलाई सानै देखि संगीतको सोख बस्यो । सन् २००० देखि उहाँ पि्रज्मा व्याण्डमा सम्मिलित भएर सांग्रीला, सोल्टी, हायात, अन्नपुर्ण लगायतका पाँच तारे होटलमा गीत गाउन प्रारम्भ गर्नु भयो । हाल उहाँ द्धारिकाज होटलमा गीत गाउन व्यस्त हुनु हुन्छ । तर, संगीतमा पदार्पण पछिको लामो समय अर्थात सन् २००५ मा मात्र उहाँको पहिलो एल्वम बजारमा आएको थियो । दोस्रो एल्वमका लागि व्यस्त गायिका सिने गुरुङ ग्यालेक्सि पव्लिक स्कुलमा शिक्षिकाको रुपमा पनि कार्यरत हुनु हुन्छ । उनै गायिका सिने गुरुङसँग गरिएको संक्षिप्त कुराकानी यहाँ प्रस्तुत छ ।
0 हाल केमा व्यस्त हुनु हुन्छ ?
- मेरो पहिलो एल्वम 'मेरो मन'मा संग्रहित शिर्ष गीतको म्युजिक भिडियो बनाउने तरखर गरिरहेकी छु । साथै दोस्रो एल्वमको तयारी पनि चलिरहेको छ । ग्यालेक्सी पव्लिक स्कुलमा पढाउने क्रम त निरन्तर नै छ ।
0 आम श्रोता दर्शकले तर्पाको दोस्रो संग्रह कहिले सुन्न पाउलान् ?
- एल्वमको लागि चार वटा गीत तयार भइसक्यो तर एरेन्जमेन्ट बाँकी छ ।
0 कस्ता गीत संगीत रहने छन् नि ?
- मेरो पहिलो एल्वमकै प्यार्टनलाई फलो गरेकी छु । त्यस्तै पप, रक अनि सेन्टिमेन्टल गीतहरु नै हुन्छ । तर, मलाई एक्सपेरिमेन्टल र एव्स्ट्रयाक्ट खालको म्युजिक मन पर्छ । त्यसैले फंक रक, ब्ल्यूज गीतहरु पनि समावेश गर्छु ।
0 तपाईका गीतसंगीतहरु पाश्चात्य शैलिमा बडि आधारित हुनका कारणहरु केही छन् कि ?
- म पाश्चात्य गायक गायिकाबाट नै बडि प्रभावित भएकी हुँ । मलाई डिप पर्पल, पिन्क फ्लोइड, निकोल ब्याक, विटल्सका गीतहरु विशेष मन पर्छ । त्यसैको प्रभाव पनि हुनसक्छ । तर, नेपाली गायक गायिकाहरु स्वर किन्नरी अरुणा लामा, स्व अरुण थापा, मीरा राणा, दीप श्रेष्ठ, स्वर सम्राट नारायण गोपालहरु मन पर्छ ।
0 पहिलो एल्वममा तपाई आफ्नै शव्द र संगीत समावेश थिए । दोस्रो एल्वममा केही फरक गर्दै हुनु हुन्छ कि ?
- सम्भवतः मेरा आफ्नै शब्द संगीत नै रहन्छ होला । तर, अरुका पनि राम्रा शव्द सिर्जना पाएको खण्डमा प्रयोग गर्न सक्छु ।
0 पहिलो एल्वमबाट यथेष्ट सफलता प्राप्त गर्नु भयो । यो सफलताको पछिको रहस्य चाँही केही थियो कि ?
- १० वर्ष देखिको मेरो मेहनत थियो । गीत बनाउदै, राख्दै गर्दै थिएँ । र, मलाई सफलता पाउछु भन्ने विश्वास थियो तर भित्र डर पनि लागिरहेको थियो । जेहोस् राम्रो रेस्पोन्स् पाएँ । सवैले मन पराई दिनु भएको छ । साथै इमेज अवार्ड र कालिका एफ एम अवार्डमा उत्कृष्ट गायिकाको उपाधि पाउन सफल भएँ । लाग्छ, केही हदसम्म सफल भएँ ।
0 केही अवार्डबाट सम्मानित बन्नु भयो । अवका चुनौति कस्तो देख्नु भएको छ ?
- अव चाँही धेरैले चिने । इनकरेज पनि भएकी छु । अझ क्वालिटी म्युजिक दिने सोंच छ । र, चुनौति त्यहि हो, थप रेस्पोन्सिविलीटी बढेको महसुस भएको छ ।
0 जति गायिकाको रुपमा लोकपि्रयता पाउनु भयो, त्यहि अनुरुप तपाईको एल्वमले व्यवसायिक सफलता हाशिल गर्न सकेन नि ?
- विक्रिको हिसावले कम नै भयो । तर, म नयाँ कलाकार थिएँ । त्यति चर्चित थिइन । म्युजिक कम्पनी ओपल इन्टरनेशनलले त्यति राम्रो सेलिङ नभएको बताईरहेको छ । त्यहि भएर दोस्रो म्युजिक भिडियो आफ्नै लगानिमा बनाउदैछु । यस्ता कुरा चाँही अलि मन दुख्ने कुरा छ ।
0 नेपालमा महिला कलाकारका एल्वमको मिडियामा चर्चित भए पनि व्यवसायिक रुपले सफल मानिन्न नि ? किन होला ?
- हैन । विस्तारै फिमेल कलाकारका एल्वम पनि राम्रो हुदैछ । आनि छोइङ डोल्मा, रिजा उप्रेती, प्राश्ना शाक्य, बृन्दा सिंह, अभया सुव्वाको राम्रो भइरहेको मैले बुझेकी छु । अव महिला कलाकार पनि समानतामा आईसक्यो । अझ संख्या बढ्नु पर्छ ।
0 कुन र कस्ता कुराले संगीत सिर्जनामा अभिप्रेरित गर्छ तपाईलाई ?
- जिन्दगीमा घटिरहने कतिपय घटनाहरुनै हो मलाई प्रेरणा दिने । मेरी आमाको निधन भए पछि कसैले केही भन्दा पनि मन दुख्थ्यो । मलाई अरुले हेपेको जस्तो फिल हुन्थ्यो । त्यसैले आमाको सम्झनामा 'मन' गीत बनाएको हो । इराक काण्डमा १२ जना नेपालीको हत्या हुँदा देश भड्किएको थियो । तर, त्यो बेला म भने कोठामा बसेर गीत बनाई रहेकी थिए 'विश्वमा शान्ति....' । त्यस्तै 'के को माला... बोलको मारुनी गीत विदेशमा बस्ने नेपालीहरुका लागि तयार गरेकी हुँ । भनुँ न, कुनै मानवीय कुराले छोयो भने गीत तयार गर्न मलाई कत्ति बेर लाग्दैन । त्यसैले प्रायः मेरा गीतहरु सेन्टिेमन्टल छन् ।
0 धेरै नेपाली महिला कलाकारहरु अरुका संगीत सिर्जनामा निर्भर हुने गर्छन् । तर, तपाई आफै गर्नु हुन्छ । तपाई गीत संगीत कसरी तयार गर्नु हुन्छ नि ?
- मेरो सानै देखि डायरी लेख्ने बानी थियो । मनमा जे कुराले छोए पनि म डायरीमा लेख्छु । त्यहिबाट मेरो शव्द लेख्ने बानी बस्यो । तर, संगीत सिर्जना गर्दा भने स्वतस्फुर्त आउँछ । कहिले त सपनामा पनि कति राम्रो संगीत सिर्जना गर्छु । तर, धेरै जसो चाँही विर्सन्छु । अनि अरु बेला भने रेडियो टिभि सवै बन्द हुन्छ । सुन्य कोठामा बसेर सिर्जनामा मग्न हुन्छु । तर, बाजा बजाएर संगीत सिर्जना गरेकी छैन ।
0 नेपाली संगीतमा आफनो उपश्थिती जनाउन के कस्ता संघर्ष गर्नु पर्यो ?
- धेरै संघर्ष गर्नु पर्यो । सुरु सुरुमा दौडधुप निकै भयो । कतिपय इभेन्ट्सहरुमा 'मलाई पनि मौका दिनुस्न' भनेर मुखै खोल्नु पथ्र्यो । एल्वमको प्रोमोशनको लागि पनि कहिले मिडिया, कहिले कम्पनी, कहिले कहाँ धाउनु पर्यो ।
0 गायिकाका निम्ती कत्तिको सहज वातावरण पाउनु भयो नेपाली संगीतमा ?
- गायिकाहरुका निम्ती त निकै गार्‍हो छ । समय निकाल्न नै मुश्किल हुन्छ । ममात्र हैन अरुले पनि धेरै संघर्ष गरिरहेको पाएको छु ।
0 पहिलेको सिने गुरुङ र अहिलेको चर्चित सिने गुरुङमा के अन्तर रह्यो त अव ?
- पहिले त चिन्दैन थिए र ग्यालेक्सि पव्लिक स्कुलको एक शिक्षिकामात्र थिएँ । अहिले नाम पाएको छु । श्रोता दर्शकले माया दिनु भयो । बाटोमा हिड्दा पनि मान्छेहरुले मलाई 'नोटिश' गर्न थालेका छन् ।
0 यति धेरै संघर्षका बावजुद संगीतमा लोकपि्रयता पाउनु भएको छ । तर, नेपाली संगीतमा 'स्कोप' चाँही कस्तो देखिरहनु भएको छ ?
- विस्तारै कम्पनीहरुले बोलाउन थालेका छन्, केही समय अघि कान्तिपुर टेलिभिजनको कार्यक्रम 'हाउसफुल'मा पाश्र्व गीत गाएको थिएँ । अव चाँही केही राम्रो होला जस्तो अनुभूत भएको छ । पाश्चात्य शैलीका भए पनि नेपाली गीत संगीत भएकाले पप, रक, आर एण्ड वि जस्ताहरु गीतहरुले राम्रो स्थान पाउन थालेको छ । अव नेपाली संगीतको स्कोप पनि राम्रो भएको महसुस भएको छ । त्यसो त हाम्रो गीतहरु पनि एमटिभी, भि च्यानलबाट पनि बजोस् भन्ने चाहना छ ।
0 धेरै होटलहरुमा गीत गाएर आफ्नो सांगीतिक यात्रा तय गर्नु भयो । होटलमा गीत गाउदा कत्तिको मिस विहेव सहनु प्रयो ?
- मैले प्रायः ५ स्टार होटलमा नै गीत गाए । अहिले पनि गाइरहेकी छु । तर, मलाई त्यस्तो मिस विहेव गरेको अनुभव छैन । किनकी नेपालीहरुले गायक गायिकाहरुलाई धेरै सम्मान गर्नु भएको पाएकी छु । र, ५ स्टार होटलमा प्रायः डिसेन्ट फ्यामिलीहरु नै आउने भएकाले त्यस्तो मिस विहेव नै हुदैन ।
0 तपाई त विवाहित पनि हुनु हुन्छ । घरमा समय कत्तिको दिनुहुन्छ नि ?
- मेरो श्रीमान् राजेश श्रेष्ठ पनि 'एक्स मन्त्र' व्याण्डमा संलग्न हुनुहुन्छ । उहाँ पनि म्युजिकमै रमिरहनु भएकोले मलाई धेरै सर्पोट मिलिरहेको छ । कहिं मिटिङ वा अन्तर्वार्ताका लागि उहाँ पनि सँगै गइदिनु हुन्छ । तर, घरमा पनि समय दिइरहेकी छु ।
0 फुर्सदका समय कसरी व्यतित गर्नु हुन्छ नि ?
- मीठो खाने कुरा पकाएर अरुलाई खुवाउनु मन पर्छ । गार्डनिङमा पनि सोख छ । तर, प्रायः म व्यस्त नै रहन्छु ।
0 भविष्यका योजना चाँही के कस्ता छन् नि तपाईका ?
- मेरो आमाको दिदीले बृद्ध आश्रम संचालन गर्नु भएको थियो । मलाई पनि समाजसेवामा इच्छा भएकाले पछि त्यस्तै आश्रम खोल्ने योजना छ ।
0 अरुले थाहा नपाएका तर सिने गुरुङको विशेष कुराहरु केहि छन् कि ?
- म केही सेन्सिटिभ छु । मलाई लो प्रोफाइलमा नै रम्न मन पर्छ । र, म सवै भगवानलाई मान्छु । मन्दिर, चर्च, मस्जिद म जहाँ पनि जान्छु र उत्तिकै समान आश्था छ । कठिन परिश्रममा विश्वास गर्छु । मलाई यस्तो लाग्छ कि गड हेल्पस् दोज हु हेल्प देमसेल्फ ।

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

सार्क राष्ट्रमा फेशन

विषम ठकुरी
सार्क राष्ट्रको समन्वय, सद्भाव भौगोलिक परिवेश र राजनीतिक परिवृत्तमा मात्र नभई सांस्कृतिक पक्षमा पनि उत्तिकै रहेको छ । उस्तै सांस्कृतिक परिवेश पाउन सकिन्छ, सार्क मुलुकमा । आधुनिकताको प्रवेशक्रमसँगै यी मुलुकमा ग्ल्यामर्सका विविध पक्षहरु पनि देखा परेका हुन् । चलचित्र निर्माण तथा प्रदर्शन सबै मुलुकमा एकैप्रकारका 'ट्रेण्ड' पाउनु यसको बलियो उदाहरण हो । चलचित्रमात्र होइन, ग्ल्यामर्सका अन्य विधा मोडलिङ, 'फेशन शो'मा नेपाललगायत अन्य हिन्दू र बौद्ध तथा मुसलमान धर्मावलम्बी राष्ट्रहरु पनि उदार बन्न थालिसकेका छन् ।
नेपाली परिवेशमा फेशनको दुनियाँले प्रवेश पाएको धेरै भएको छैन । जानकारहरुका अनुसार ०५० सालबाटमात्र व्यापक र व्यावसायिक रुपमा फेशनको प्रवेश भएको हो । थुप्रै व्यावसायिक मोडलहरु देखापरिसकेका छन् । यदाकदा हुने साधारण फेशन शो र मोडलिङ कन्टेस्टका अलावा मिस नेपाल प्रतियोगिताको सञ्चालनसँगै विश्वस्तरको प्रतियोगितामा पनि नेपाल बेलाबखत सहभागिता जनाउँदै आएको छ । मिस नेपाल, मिसेज नेपाल, मिस टिन नेपाल, लिटिल लेडी क्विनदेखि मिस युनिभर्सिटी नेपालसमेतको आयोजना हुनु अब नौलो रहेन । सन् १९९४ बाट मिस नेपालको प्रतियोगिता सञ्चालन प्रारम्भ भए पनि सन् १९९७ बाट मात्र मिस वल्र्डमा नेपालले सहभागिता जनाउन थालेको हो । साथै, मिस युनिभर्स र एसिया प्यासिकमा समेत नेपाली मोडलहरुले सहभागिता जनाउदै आएका छन् । चार र्षअघि नेपाली चेली आयूषा श्रेष्ठले मिस वल्र्ड युनिभर्सिटीको उपाधि प्राप्त गरेर अन्तर्राष्ट्रिय ख्याति कमाइसकेकी छिन् ।
ग्ल्यामर्सको दुनियाँमा सार्क राष्ट्रमा सबैभन्दा अघि भारत रहेको छ । विगत दश वर्षको इतिहासमा चारपटक विश्वसुन्दरी बनाउन सफल भइसकेको छ, भारत । ऐश्वर्या राय, सुस्मिता सेन, दिया मिर्जा, लारा दत्तालगायत थुप्रै भारतीय सुन्दरीले अन्तर्राष्ट्रिय ख्याति कमाइसकेका छन् । निकै ठूलो बजेट खर्चिएर भारतमा पनि विश्वसुन्दरीको आयोजना भइसकेको छ ।
मुस्लिम राष्ट्र पाकिस्तान, बंगलादेश र माल्दिभ्समा पनि आधुनिकता सँगै 'फेशन शो'ले प्रवेश पाइसकेको छ । धर्ममा कट्टर यी राष्ट्रमा महिलाहरु विशेषतः बुर्काभित्र नै सीमित रहेका पाइन्छन् । अब यो क्रम केही भए पनि रोकिइसकेको छ ।
सन् २००२ को मिस वल्र्ड प्रतियोगितामा मुस्लिम राष्ट्र माल्दिभ्समा 'वीच वेयर कम्पिटिसन'को आयोजना भएको थियो । बौद्ध धर्मावलम्बी रहेको श्रीलंका र भुटान पनि पछिल्लो क्रममा फेशनको दुनियाँबाट अलग हुन सकेन । केही वर्षअघि मात्र भुटानमा टेलिभिजनले प्रवेश पाएको थियो । आफ्नै भेषभूषालाई समयानुकूल फेशनका रुपमा भुटानलगायतका केही राष्ट्रले लिएका पाइन्छन् । अझै पनि खुला देह प्रदर्शनमा पाकिस्तान, माल्दिभ्स या बंगलादेशमात्र होइन, सार्क राष्ट्र नै उदार हुन सकेका छैनन् । तर, भारत पछिल्लो क्रममा धेरै खुकुलो बन्दै आएको छ । यसैको पदचापको अनुशरणमा रमाइरहेको छ, नेपाली परिवेश पनि । यद्यपि सूचना क्रान्ति र आधुनिकताको परिवेशमा फेशनको लहरले सार्क राष्ट्र भने अछूतो रहन नसक्नेमा दुईमत छैन ।

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

मौसमीको मौषम

विषम ठकुरी
यस्तो लाग्छ कि गायिका मौसमी गुरुङको सांगीतिक मौसम सुरु भएको छ । हिप हप होस् वा पप गीत, अधिकांश कलेक्शन एल्वमहरुमा उनको आवाजको माग दिन प्रतिदिन बढ्दै गएको छ । डिजे राजु रिमिक्स एल्वममा संग्रहित 'च्याङवा होइ च्याङवा.....गीतले उनको उचाई निकै बढाई दिएको छ । त्यसो गायक क्रान्ति आलेसँग नै युगल रुपमा गाएको 'म प्रेममा...., कान्छा हे कान्छा.....बोलको गीतले पनि सर्वोपरि चर्चा पाउन सफल रह्यो । अव त हरेक कलेक्शन एल्वममा उनको आवाज सजिन थालेकेा छ ।
पहिले सोख बाट नै करिअर सुरु गरेकी हुन उनले । गुनगुनाउनु उनको पहिलो सोख थियो । पछि यसैमा करिअर बन्दै गएको प्रतिभाशाली गायिका मौसमी गुरुङको ।
करिअरको रुपमा नै संगीतलाई अघि बढाउने उनले सोचेकी थिइनन् रे । तर, विस्तारै संगीतमै रम्ने उनको चाहना भने छदैछ ।
'अनफोर्गटेवल' नामक पहिलो गीति संग्रह लिएर देखा परेकी मौसमीले सवैबाट राम्रो प्रंशसा नै पाइन् । यो सकारात्मक रेस्पोन्स्ले उनमा थप हौसला थपिदिएको छ । नयाँ एल्वमका लागि उनी आफ्नो पुर्ण मेहनत खर्चिरहेकी छिन् । त्यसो त उनी विज्ञापनका जिंगलहरुमा स्वर दिन पनि निकै व्यस्त छिन् हिजो आज । करिवन दुई सय वटा जति जिंगलमा उनले आवाज दिइसकेकी छिन् । फेयर लभ्ली, राजहंस तेल, हात्तीछाप चप्पल, हर्लिक्स आदिको विज्ञापनमा उनको आवाज सुन्न सकिन्छ ।
उनले थुप्रै चर्चा बटुल्न सफल भइसकेकी छिन् । तर, उनी नेपाल भित्रीएको समय भने धेरै भएको छैन । भारतबाट चार वर्ष अघिमात्र उनी आफ्नो परिवारको साथमा नेपाल आएकी हुन् । विगत केही वर्ष देखि नै उनी गान्धर्व संगीत कलामन्दिरबाट शास्त्रीय संगीतको प्रशिक्षण लिइरहेकी छिन् । त्यसो त संगीत साधकका अलवा काठमाण्डौं बौद्ध स्थित किड्स हट स्कूलकी शिक्षिका पनि हुन् उनी । आफनो कला यात्राले व्यवासायिक गारेटो नभेटिन्जेल शिक्षण पेशामा नै आवद्ध रहने उनको सोच छ ।
नेपाली सांगीतिक परिवृत्तमा अझै गतिलो उपश्थिती जनाउने मनसाय बनाएका गायिका मौसमी गुरुङले आगामी नयाँ गीति संग्रहले पनि उस्तै गरि माया र साथ पाउने कुरामा उनी ढुक्क छिन् ।

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

मोडलहरुको रोजाई 'म्युजिक भिडियो'

विषम ठकुरी
राजधानीमामात्र मोडलिङ प्रशिक्षण प्रदान गर्ने थुप्रै मोडलिङ एजेन्सी खुलेका छन् । यो क्रम मोफसलमा पनि निकै बढेर गएको छ । देशको यो विकराल अवस्थामा पनि यूवाहरुको मोडलिङ प्रतिको मोह घटेको छैन । यद्यपि मोडलिङमा अझै पनि व्यवसायिकता भने आउन सकेको छैन । रहरमा वा लहडमा मोडलिङमा होमिनेहरुको कमी यहाँ छैन ।
अधिकांश मोडलहरुका पहिलो रोजाई भने म्युजिक भिडियो हुन थालेको छ । नेपाली गीतसंगीतको क्षेत्रमा म्युजिक भिडियोको अपरिहार्यतासँगै मोडलहरुका माग पनि त्यतिकै बढेको हो । त्यसो त कथानक चलचित्रका स्थापित कलाकारहरु पनि म्युजिक भिडियोमा देखिन थालेका छन् । आफ्ना गीत तथा संग्रहलाई प्रवर्द्धन तथा बजार व्यवस्थापनका लागि म्युजिक भिडियोको विकल्प हालसम्म देखिएको छैन ।
मोडल रमिला अधिकारीले थुप्रै म्युजिक भिडियोमा आफ्नो प्रतिभा प्रस्तुत गरिसकेकी छिन् । उनको मोडलिङ पछि अर्को रोजाई पनि हो, म्युजिक भिडियो । गायक यश कुमारको गीत लगायत आधा दर्जन जति म्युजिक भिडियोमा अभिनय गरिसकेकी रमिला म्युजिक भिडियोमा अभिनय गर्नु व्यवसायिक रुपले पनि राम्रो भएको बताउँछिन् । उनी भन्छिन् 'नाम र दाम त छदैछ, कलाकारितामा लागेर केही गर्ने सोच बनाएकाहरुका लागि म्युजिक भिडियो गतिलो मञ्च हुन सक्छ ।'
मोडल रमिलाको भनाई प्रति अर्कि मोडल रितिमा श्रेष्ठ पनि सहमत हुन्छिन् । दर्शकको मन मस्तिकमा छाइरहन म्युजिक भिडियो निकै सहायक हुने उनले ठानेकी छिन् । र्‍याम्प मोडलिङ र फेशन शोहरु अझै व्यवसायिक रुपमा अघि बढ्न नसकेकाले पनि म्युजिक भिडियोको कारण सभाईभ हुन सहज भएको उनले बताईन् । 'थोरै समय खर्चिएर राम्रो आम्दानी हुने भएकोले पनि यो पेशा सवैको रोजाई भएको हो' रितिमा भन्छिन् ।
बास्तवमा गायक गायिकाहरु आफ्नो गीतको भिजुअल बनाउन प्रायः उद्धत देखिन्छन् । त्यसो त आफ्नो म्युजिक भिडियोमा महिला मोडल प्रयोग गरि खुला पहिरन र 'सेक्सी' हावभाव प्रदान गर्न सके आप\mनो गीत चर्चित हुने मनसाय राख्छन् । सोही भएर पनि महिला मोडलहरुको माग बढ्दै गएको हो । पहिलो सुन्ने गीत अव हेर्ने प्रचलन बढिरहेकोले पनि यसको लोकपि्रयता एक्कासी झाँगिएको हो । चाडै लोकपि्रय र सेलिवि्रटी बन्ने होडमा कतिपय मोडलहरु जस्तो सुकै शर्त र विना पारिश्रमिक काम गर्न तयार हुनेहरुको कमि पनि यहाँ नभएको होइन ।
टेलिभिजनमा जस्तो सुकै सम्झौता गरेर भए पनि अनुहार देखाउने होडले भने मोडलिङमा व्यवसायिकता नआएको आरोप पनि व्यवसायिक मोडलहरुको छ । आधा दशक देखि मोडलिङ क्षेत्रमा सकृय कविता सुव्वा यसरी जस्तो पायो त्यस्तै म्युजिक भिडियोमा अनुहार देखाउने होडले बास्तविक मोडलहरु भने पछि परिरहेको जिकिर गर्छिन् । कविता भन्छिन् 'मोडलिङको मर्म विपरित कार्य मोडल भनाउदाहरुले नै गरिरहेका हुनाले यो पेशामा व्यवसायिकता नआएको हो ।'
नेपाली संचारको आकाशमा आधा दर्जन जति टेलिभिजनको प्रवेशसँगै गीतसंगीतको म्युजिक भिडियो निर्माणको गति अझ रफतारमा बढिरहेको छ । स्थापित नायक नायिकाहरु पनि यस्ता भिजुअलमा देखिन थालेका छन् । नायक भुवन के.सी, दिलिप रायमाझी, नायिका करिश्मा मानन्धर, मेलिना मानन्धर, कविता थपलिया, शिरु विष्ट, झरना बज्राचार्यले पनि म्युजिक भिडियोबाट राम्रै प्रंशसा बटुल्न सफल भइरहेका छन् । अधिकांश असफल नेपाली चलचित्रमा अभिनय गरेकी नायिका झरना बज्राचार्य भने अधिकांश गायक गायिका तथा भिडियो निर्माताको पहिलो रोजाई बन्न थालेकी छिन् । खुलेर अंग प्रदर्शन गर्नु र 'सेक्सी लुक्स'का कारण झरनाको क्रेज बढेको हो । आधा दर्जन जति नेपाली कथानक चलचित्रमा अभिनय गरिसकेकी झरनाले एक दर्जन भन्दा बढि म्युजिक भिडियोमा मोडलिङ गरिसकेकी छिन् । अनिल सिंह, कमालमान सिहं, नविन के. भट्टराई जस्ता चर्चित पप हस्तिहरुको गीतका म्युजिक भिडियोमा उनको प्रतिभा देख्न सकिन्छ ।
म्युजिक भिडियोको प्रचलन नेपालमा भित्रीएको धेरै भएको छैन । दुई दशक अघिदेखिमात्र म्युजिक भिडियो निर्माणको सुरुवात भएको पाइन्छ । नेपाल टेलिभिजनको स्थापनासँगै गीतलाई छायाँकन गरि दर्शकमाझ ल्याउने क्रम चलेको हो । त्यस वेला भने मोडलको प्रयोग गरिदैन थियो । गीतसंगीतसँगै यसैका प्रवर्द्धनमा पनि नयाँ आयाम देखा परेको हो । गीतको म्युजिक भिडियोमा मोडलहरुको प्रयोग गरि अझ दर्शकलाई तान्ने प्रयाशमा नै यो सफलता हात लागेको हो ।
तर, कतिपय गायक गायिका भने म्युजिक भिडियो निर्माणमा रोक लगाउनु पर्ने जिकिर गरिरहेका छन् । म्युजिक भिडियोको कारण दशर्कका ध्यान चित्रमा हुने भएकाले गीतको बास्तविक मर्म मर्ने उनीहरुको भनाई रहेको छ । बरिष्ठ गायक योगेश वैध भन्छन् 'गीतको भाव विपरित म्युजिक भिडियो तयार हुने भएकाले पनि गीतको बास्तविकता मर्दै जान थालेको हो । कुनै समय पछि गीतसंगीतमा नै श्रोताको वितृष्णा पैदा हुन सक्छ ।'गीतको भावलाई बुझेर भिडियो निर्माण गरियो भने दर्शक तथा श्रोताको मन सजिलै जित्न सक्छ । तर, गीत जस्तो सुकै भए पनि अनुहार र शरिर देखाउने होडले भने विकृती सिवाय केहि ल्याउदैन । सिर्जनशिल म्युजिक भिडियोहरु त आजको माग नै भएको स्विकार्न करै लाग्छ । नायिका तथा मोडल कविता थपलिया पनि म्युजिक भिडियो आजको माग भए पनि सिर्जनशिलतालाई जोड दिनु पर्ने बताउँछिन् । उनी भन्छिन् 'म्युजिक भिडियो आम मोडल तथा कलाकारको पहिलो रोजाई हो, यद्यपि सिर्जनशिलतालाई विर्सनु भने हुदैन।'

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

विचरा बाद्यबाधकहरु !

विषम ठकुरी
सांगीतिक परिवृत्तमा डिजिटल प्रविधीको प्रवेशसँगै वास्तविक संगीतको गला घोट्ने काम बढि रहेको छ । थुप्रै प्रतिभाशाली संगीतसाधक ओझेल पर्दै गएका छन् । रोजगारीका अवसर पनि गुम्दै गइरहेको छ । एक समय थियो, थुप्रै बाद्यबाधक र संगीतकर्मीको भिडमा प्रत्यक्ष रेकर्डिङका प्रचलन थिए । अव ति दिन इतिहास हुन थालिसकेको छ । यो समस्या डिजिटल प्रविधीको प्रवेश पछि कतिपय संगीतकार र संगीत संयोजकले ओर्जिनल अर्केस्टाको प्रयोग नै गर्न छाडे पछि देखिएको हो ।
विगत नौ वर्ष देखि रेडियो नेपालमा सहायक बाद्यबाधकका रुपमा कार्यरत दीपेन्द्र गुरुङ यो प्रवृत्तिले दिगो समस्या ल्याउने बताउनुहुन्छ । 'सहज र सर्वसुलभ भएपनि डिजिटल प्रविधीमा ओर्जिनल संगीतको स्वाद हुदैन' मेण्डोलिन बाधक गुरुङले बताए ।
नेपालमा डिजिटल रेकर्डिङ प्रविधीको प्रवेश धेरै भएको छैन । यद्यपि यो प्रविधीले आम संगीतकार र गायकगायिकाको मन छुन सके पनि श्रोताकेा मन जित्न भने सकेको छैन । तर, विस्तारै संगीतकार तथा संगीत संयोजकले डिजिटल प्रविधीमै पनि केही बाजाहरु भने अर्केष्टिक रुपमा प्रयोग गर्न थालीसकेका छन् । संगीत संयोजक प्रविण बराइली स्थापीत गायक गायिकाले ओर्जिनल बाजाको प्रयोगको माग गर्न थालीसकेको बताउँछन् । 'लाइभ रेकर्डिङमा थुप्रै बाद्यबाधकको आवश्यक्ता पर्दछ, जम्मा गर्न समय लाग्ने र एउटाले विगारे सवैले पुनः बजाउनु पर्ने झन्झट हुन सक्छ । तर, डिजिटल प्रविधीमा एकजना संगीत संयोजकले नै सम्पुर्ण काम सिक्वेन्सरको सहायताले गर्न सक्छ' बराइली भन्छन् -'सुविधा धेरै छ डिजिटल प्रविधीमा तर गुणस्तर चाहे जस्तो नहुने कुरा पक्कै हो ।'
सिक्वेन्सर अर्थात किवोर्डको सहायताले ड्रम, गितार, बाँसुरी, तवला लगायत सम्पुर्ण बाजाको प्रयोग गर्न सम्भव हुन्छ । बाजा अनुरुप बाद्यबाधक नचाहिनुका साथै सस्तो र छोटो समयमा संगीत संयोजन गर्न सम्भव हुने भएकोले नै नवगायक गायिका यस प्रविधीप्रति आकषिर्त भएको पाइन्छ । अर्का एरेन्जर -संगीत संयोजक) भुपेन्द्र बज्राचार्य गायकगायिकाका सोच र चाहना अनुरुपनै संगीत संयोजन गरिने बताउँछन् । 'टिपीकल बाजाहरु त अर्केष्टिक नै प्रयोग गर्ने प्रचलन अधावधि छदैछ । महङ्गो हुने भएकाले कोही गायकगायिकानै किवोर्डको प्रयोग गर्न अनुरोध गर्छन्' भुपेन्द्र भन्छन् । त्यसो त क्वालिटी भन्दा क्वान्टिटी खोज्ने प्रवृत्ति बढ्दै जानाले डिजिटल प्रविधी लोकपि्रय भएको स्वीकार्छन् बाद्यबाधकहरु पनि ।
राजधानीमा मात्र कति स्टुडियो सञ्चालनमा छन्, यकिनसाथ भन्न सकिन्न । तर, रेडियो नेपालमा बाहेक अन्य स्टुडियोमा एनालग वा मोनो प्रविधीका लागि उपयुक्त स्टुडियो छैनन् । रेडियो नेपालमा २० देखि २५ जनासम्म बाध्यबाधक करार सेवामा र स्थायी सेवामा कार्यरत छन् । ड्रम, भ्वाइलिन, चेलो, पियानो एकोडेन, पियानो, सेक्सोफोन जस्ता कतिपय बाजाहरुको प्रयोग न्युन हुदै गएका छन् । आवाश्यकिय अनुसार किवोर्ड बाटै प्रयोग गरिदै आएका कारण यस्ता बाजा प्रति नयाँ पुस्ता पनि बेखवर बन्दै गइरहेको आभास पाइन्छ । रोजगार र प्रयोगहिन बन्दै जान थाले पछि नयाँ पुस्ता नयाँ प्रविधीमा आकषिर्त हुनु नौलो होइन । तर, यही समस्या रहे यस्ता बाजाका बाद्यबाधक पछि नपाइने र विदेशीमा भर पर्नु पर्ने बाध्यता आउन सक्ने औल्याउछन् गायक तथा संगीतकार दीपेन्द्र गुरुङ । 'यो अर्केस्टिक प्रथा नै हराएर जान्छ कि भन्ने डर लाग्छ' उनले भने ।
डिजिटल प्रविधीले संगीतकारहरु पनि अल्छि बन्दै गएको जिकिर छ, अर्का बाँसुरी बाधक भरत कँडेलको । लाइभ रेकर्डिङमा एकाग्र भएर बाद्य बाधन गर्नु पर्ने हुन्छ तर डिजिटल प्रविधीमा विगि्रए पनि दोहोर्‍याएर गर्ने बानी नै बस्छ'- भरतले भने ।
कतिपय ब्यवसायिक बाद्यबाधकले यस्ता डिजिटल प्रविधीमा पनि अर्केस्टिक प्रयोगका निम्ती थुप्रै अवसर नपाएका भने होइन । 'टेक'को आधारमा पारिश्रमिक पाइने भएकाले पनि यस्ता प्रविधीमा कतिपय बाद्यबाधकले अस्तित्व जोगाउन सकेका छन् । बाँसुरी, सारङ्गी, मादल, तवलाका बाधकहरुले थुप्रै अवसर पाइरहेका छन् । तर, बाद्यबाधनमा श्रेणी विभाजन नभएका कारण निश्चित पारिश्रमिकमा समस्या भइरहेको स्वयं बाद्यबाधकहरुले जनाएका छन् । संगीतकार बन्ने प्रणाली नै राम्रो बन्न सकेको छैन । 'प्रमाण पत्रका आधारमा संगीतकार हुने हो वा राम्रो बाधक भएअनुसार' भन्ने अन्यौलता अझै कायम नै छ । सरकारी उदासिनताले पनि यो समस्या जटिल बन्दै गएको एक संगीतकर्मी बताउँछन् । डिजिटल र मोनो प्रविधीलाई साथै मिलाएर लैजानु पर्ने भनाई उनको छ । कतिपय बाद्यबाधकहरु रेकर्डिङ नभएको अवसरमा रेस्टुराँ र 'बार'हरुमा बाद्यबाधन गर्न विवस छन् । रेकर्डिङका क्रममा बाद्यबाधकले एक 'टेक'का निम्ती तीनसय देखि पाँच सय रुपैयासम्म पारिश्रमिक पाउने गरेका छन् । लाइभ स्टेज कार्यक्रममा भने दुईहजार देखि पाँचहजार सम्म पारिश्रमिक लिने गरेको बताउँछन् उनीहरु ।

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

मोडलिङ परिवृत्त परिवारलाई मन परेन

विषम ठकुरी
क्षणिक प्रसिद्धिको लोभ र लह लहैमा मोडलिङमा लाग्ने मोडलहरुको भीड बढिनै छन् । तर, नेपाली समाजमा सकारात्मक सन्देश दिन नसकेको क्षेत्र मोडलिङ प्रति उनीहरुका अभिभावक सकारात्मक हुन सकेको छैन । तीव्र सोख र फेशनेवल बन्ने सोचका कारण मोडलिङमा पदार्पण हुनेहरुको बाहुल्यता भएकाले पनि व्यवसायिक बन्न सकेको छैन मोडलिङ परिवृत्त । अभिभावकले व्यवसायिक लाभ भएका क्षेत्रमा मात्र आफ्ना सन्तानले कर्म गरोस् भन्ने चाहना राख्नु अस्वभाविक पनि होइन । त्यसो त नेपालमा मोडलिङको करिअर सुरक्षित नभएको कारण पनि परिवारको रुची मोडलिङमा नगएको हो ।
समय सदुपयोगका साथै केही आम्दानी पनि हुने क्षेत्रमा कार्य गर्न धेरै अनुरोध मोडल शान्ति लामालाई नगरेको होइन उनका परिवारले । तर, केही मानिसले चिनोस र नाम होस भन्ने मोहले आफ्ना अभिभावकको सुझाव पनि शान्तिले स्वीकारिनन् । 'आफ्नो चाहना नै मोडलिङमा छ, तर, व्यवसायिक नभएकाले ड्याडी ममीले दुई चार शो गरेर अन्यत्र काम गर्न सुझाव दिनुहुन्छ, मोडल शान्ति लामाले भनिन् । उनका पीता राजेन्द्र लामाका अनुसार मोडलिङ क्षेत्र रुप र योवन भइन्जेल मात्र हो । स्कोप नै नभएको क्षेत्रमा लाग्नु, समय बर्वाद गर्नु बाहेक केही होइन ।
केही दशक अघिमात्र नेपालमा भित्रिएको मोडलिङ व्यवसाय व्यवसायिक उन्मुख बन्न सकेको छैन । यदाकदा हुने फेशन शो र कन्टेस्टमा पनि नयाँ मोडलहरुले उल्टै शुल्क तिर्नु पर्ने बाध्यता रहेको खुलासा भइसकेको छ । मोडल शान्ति पनि यस कुरामा सहमत छिन् । 'कतिपय शोमा आफैले नै पैसा तिर्नु पर्ने हुन्छ, पारिश्रमिकको कुरा टाढा नै छ'- शान्तिको कथन छ ।
नायिका तथा मोडल कुति भट्टराईकी ममी जया भट्टराईलाई छोरीको चाहना पटक्कै मन परेको थिएन । प्रवेसिका परिक्षा उतिर्ण पछि छोरी कृति फेशनको दुनियामा जाने बताए पछि उहाँले निकै हतोत्साही गर्न खोज्नु भएको थियो । 'बास्तवमा छोरी कृति निकै प्रतिभाशाली भएकाले मोडलिङ र चलचित्र भन्दा पनि उच्च अध्ययन गरोस् भन्ने चाहना मेरो थियो' जया भन्नुहुन्छ ।
विश्वास, उपहार, उनको सम्झना, एक नजर लगायत थुप्रै चलचित्र र विज्ञापनमा अभिनय गरिसकेकी कृति नेपाली रजतपटकी व्यस्त नवनायिका हुन् । 'कृति सानै देखि जिद्धी स्वभावकी थिइन्, त्यही भएर उनको जिद्धिको अगाडि मेरो केही लागेन त्यतिबेला । तर, उनलाई कामको विभिन्न अफर आएको देख्दा भने उनले ठिकै गरिछन् कि भन्ने लाग्न थालेको छ' जयाले भन्नुभयो ।
कतिपय मोडलका अभिभावक घरबाट छोरी निस्किए पछि विग्रन्छे भन्ने मानसिकता बोकेका पनि पाइन्छन् । त्यसो त मोडल छोरा छोरीको फेशनेवल र स्ट्याण्डर्ड मेन्टेन गर्न प्रर्याप्त पैसा खर्च गर्नु् पर्ने भएकाले पनि परिवारले यो पेशा मन पराएको पाइदैन । नेपाली समाजमा अझै अपाच्य रहेको मोडलिङ क्षेत्र भएकाले पनि समाजका अघि आफ्ना छोरा छोरीकाकारण आफुले लाजमर्दो स्थितीबाट गुज्रन नपरोस् भन्ने चाहेर पनि यो पेशा प्रति उदारता देखाउन नसकेको उहाँहरुले बताउनु भएको छ ।
सन् २००३ को मिस नेपाल प्रतियोगितामा सामेल मोडल सुमिका बज्राचार्यको मुमा परमती बज्राचार्य भने केही उदार छिन् मोडलिङ पेशा प्रति । नकारात्मक पक्ष जहाँ पनि हुने तर आफु राम्रो हुनु पर्ने सोच उहाँको छ । घरमानै छोरीलाई सिमित गर्नु भन्दा उनले रुचाएको क्षेत्रमा जान दिनु नै उपयुक्त हुने उहाँको भनाई छ । 'शुरुमा मैले पनि मोडलिङको बारेमा बुझेको थिइन् र अव्जेक्शन पनि गरें तर अहिले ठिकै लाग्छ' परिमती भन्नुहुन्छ 'मेरो छोरी प्रति पुर्ण विश्वास छ । उनी जहाँ गए पनि र जे गरे पनि राम्रो काम नै गर्नेछिन् ।'
मोडलिङ, चलचित्रवृत्त ग्ल्यामर्सको क्षेत्र भएकोले बढि एक्सपोज गर्ने र स्ट्याण्डर्ड मेन्टेन गर्नेहरुनै पेशामा टिकिरहन सक्छन् । सम्पन्न बर्गमा मात्र यो सम्भव भएकाले पनि मध्यम बर्गिय परिवारका लागि त मोडलिङ टाउको दुखाई कै विषय बनिदिन्छ । त्यसो त मोडलिङ परिवृत्तमा रहेर थुप्रै सफलता प्राप्त गर्नेहरु पनि यहाँ नभएका होइनन् । मुलुकलाई समेत केही योगदान दिन सकिने जिकिर गर्छन् कतिपय मोडलहरु । मोडलिङलाई समाजले सहर्ष सम्मान दिन नसकिरहेको बर्तमान परिप्रेक्ष्यमा आफ्नै अभिभावकले पनि तिरस्कार गरिदिदा भने व्यवसायिक विकाशमा अवरोध आउने बताउँछन् उनीहरु ।

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

चलचित्रका गीतमा पप पुस्ताका आवाज

विषम ठकुरी
फरक शैली र प्रस्तुतीका कारण पप पुस्ताविच निकै लोकप्रीय छन् गायक दिपक बज्राचार्य । पप संगीतमा रमाएका दिपक केही वर्ष देखि भने चलचित्रको पाश्र्व गायनमा पनि रम्न थालेका छन् । सम्भुजित बास्कोटाको संगीत रहेको चलचित्र 'बेइमानी' मा दिपकले गायिका नलिना चित्रकारसँग युगल गीत गाएका छन् । 'सिरुपाते...बोलको गीत श्रोताले निकै रुचाए । सफलताको लेवल लागेको चलचित्र 'दुःख' मा उनले पाश्र्व स्वर दिएका छन् । हासौं खेलौ...बोलको गीत श्रोताको रोजई बन्न सफल भयो । यद्यपि उनलाई पाश्र्व गायनमा उस्तो मोह छैन । चलचित्रमा गीत गाउदा कृतिमता अनुभव गर्छन् उनी ।
पप संगीत प्रति अधिकांश संगीतकर्मीको नकारात्मक धारणा अधावधि पाउन सकिन्छ । चलचित्रका पाश्र्व गायनमा हम्मेसी पप गायक गायिकालाई अवसर दिदैनन् । तर, संगीतकार सम्भुजित बास्कोटा अपवाद भित्र पर्छन् । ०४१ सालमा निर्माण भएको चलचित्र 'के घर के डेरा'मा पप गायक ओम विक्रम विस्टलाई गीत गाउने अवसर दिएका थिए, उनै गोल्डेन टच संगीतकार सम्भुजित बास्कोटाले । 'को हो त्यो...'बोलको उक्त गीत पनि निकै चर्चित बन्न सफल भएको थियो । संगीतकार बास्कोटाले सन्जय श्रेष्ठ, नवीन भट्टराई, दिपक बज्रचार्य, सचिन रौनियार, प्रमोद उपाध्याय, मोहन भुसाल, सरिस्मा अमात्य र नलिना चित्रकारलाई आफ्ना थुप्रै चलचित्रमा समेटेका छन् । 'संगीतका आ-आफ्नै स्टायल हुन्छ । पप या आधुनिक या लोक जे जस्तो संगीत भएपनि गीतलाई न्याय दिन सक्छ भने अवसर दिनु पर्छ' संगीतकार बास्कोटा भन्छन् । पप गायक गायिकाको अलगपनालाई 'क्यास' गर्न सक्नु पनि संगीतकारको खुवि भएको जिकिर ब्यक्त गर्छन् उनी । संगीतकार बास्कोटा भन्छन् 'नयाँ प्रतिभालाई खोज्नु र प्रयोग गर्नु पर्छ ।'
कतिपय चर्चित गायक गायिका चलचित्रका निर्माता र निर्देशकका कमजोर आँकलन र सोचले चलचित्रमा अवसर नपाउने गरेका बताउँछन् । तर, गायक नवीन भट्टराई केही फरक देखिएका छन् । उनले पहिलो पटक 'माटो बोल्छ' चलचित्रको पाश्र्व गीतमा आवाज दिएका थिए । उनको आवाज रहेको 'हत्तेरी' चलचित्रको 'बेला बज्यो' बोलको गीतले उनलाई फरक मोड दियो । यद्यपि उनले त्यो मोडमा हिड्न चाहेनन् । 'चलचित्रमा कि्रयटिभीटी नहुने भएकाले चलचित्रमा गाउने मोह रहेन । अफर नआएका पनि होइनन् तर पप संगीतमै म सन्तुष्ट छु' -गायक नवीनले भने । उनलाई आफ्नो मौलिक संगीतमा जे गर्न पनि स्वतन्त्रता हुने भएकोले काम गर्न पनि सजिलो हुने बताए । त्यसो त व्यवसायिक फाइदा पनि पप संगीत मै देख्छन् उनी ।
चलचित्रमा बाँधिएर गाउनु पर्ने तर पपमा आप\mनै शैली र फिलिङ्समा गाउन सकिने हुँदा पप संगीत नै रमाइलो लाग्छ गायक सञ्जय श्रेष्ठलाई । 'सजाय, 'दोमन' नामक चलचित्रका पाश्र्व गीत गाएका सञ्जय पहिलो पप गायक तथा संगीतकार हुन् जस्ले पहिलो पटक नेपाली चलचित्रमा संगीत निर्देशन गरेका छन् । ४० भन्दा बढि चलचित्रको पृष्ठभुमि संगीत र स्कोरिङ गरिसकेका सञ्जयले युवराज लामाको चलचित्र 'धर्मात्मा' मा संगीत दिएका छन् । उनले संगीतबद्ध गरेका अन्य चलचित्रहरुमा 'गाउँ शहर' 'कर्म योद्धा' रहेका छन् । यद्यपि उनी चलचित्रको भन्दा पप संगीतको बजार विस्तृत देख्छन् । चलचित्रका गीत राम्रा नभएपनि पप संगीतलाई तल्लोस्तरको संगीतको रुपमा हेर्ने मानसिकता अझै पनि भएको उनले बताए । आफुले संगीत गरेका चलचित्रमा उनले पप प्यार्टनका गीत संगीतलाई यथेस्ट प्रयोग गरेका छन् । 'पुराना संगीतकारले नयाँ ट्रेण्ड दिन सकेका छैनन् । त्यही भएर नयाँ स्वाद र नेपाली चलचित्रका संगीतलाई नै नयाँ ट्रेण्ड दिनु पर्ने जरुरी ठानेर केही नयाँ प्रयोग गर्ने प्रयाश गरेको छु' उनको अभिव्यक्ति छ ।
पहिले चलचित्रका संगीतकारहरु पप गायक गायिकालाई हम्मेसी आफ्नो चलचित्रको पाश्र्व गायनमा त्यति अवसर प्रदान गर्दैनन् थिए । तर, हाल आएर पप गायक गायिकाहरु पनि निकै प्रतिभाशाली कलाकार देखा पर्न थालेको महशुस गरि साना तिना मौका दिन थालेका छन् । परिचित गायिका नलिना चित्रकारले दाग, माटो बोल्छ, आतंकवादी, बेइमानी, अनमोल, प्रेमयुद्ध, पूणिर्मा जस्ता केही चलचित्रमा स्वर दिएकी छिन् । पप टाइपको संगीत भएमात्र पप गायक गायिकालाई सम्झने प्रवृत्ति उनलाई मन पर्दैन । 'गायकगायिकाले सवै प्रकारका गीत गाउन सक्छन् र अवसर पनि सोही अनुरुप दिनु पर्छ' -गायिका नलिनाले भनिन् । विशेषतः चलचित्र गायनलाई नेपालमा व्यवसायिक स्तायित्वका लागि निकै महत्व मानिन्छ । तर, गायिका नलिना आक्कल झुक्कल गाउने भएकाले खासै व्यवसाय पनि नहुने बताउँछिन् । 'चलचित्रमा गाउदा मात्र राम्रो गायक गायिका कहलाउने भन्ने सोच नै गलत हो । चलचित्रमा नगाए पनि हामी पप गायक गायिकालाई असर भने पर्दैन' -उनले भनिन् ।
अधिकांश पप गायक गायिकाले पाश्र्व गायनमा निरन्तरता दिएको भने पाइदैन । गायिका शरिस्मा अमात्यले नायक, चौतारी, सिउदोको सिन्दुर र दिदि बहिनी लगायतका चलचित्रमा स्वर दिएकी छिन् । चलचित्रको पाश्र्व गायनमा पर्याप्त अभ्यास गर्ने समय नहुँदा भने फिलिङ्स नपुगेको अनुभव उनले बताएकी छिन् ।
नेपाली सांगीतिक क्षेत्रको व्यवसायिक सवालमा नेपाली चलचित्रलाई मूख्य आधार मान्नै पर्छ । अफर आएमा चलचित्रमा गीत गाउँछु भन्नेहरुले पाश्र्व गायनमा रुची छैन भन्नुमा कुनै तुक छैन । गायक गायिका कुनै पनि विधा वा शैलीमा मात्र सिमीत हुनुहुन्न । कुनै पनि गीतसंगीतलाई आत्मसात गर्नु उनीहरुको कार्य दक्षता मानिन्छ । यद्यपि अवसरको कुरा त छदैछ । पप शैलीका थुप्रै गायक गायिकाले चलचित्रमा स्वर दिइसकेका छन् । मंगोलियन हर्टका राजु लामा, मोहन भुसाल, सुगम पोखरेल, सपना थापा, कर्णदाश आदिले थोरबहुत चलचित्रमा आवाज दिएका छन् ।
पप संगीतबाट नै सांगीतिक करिअर शुरुवात गरेका कतिपय गायक गायिका भने चलचित्र गायनमा नै स्थापीत बन्न सफल पनि नभएका भने होइनन् । रीमा गुरुङ, सुक्मित गुरुङ, सत्यकला राई, विमला राई, सत्यराज आचार्य, उद्धव केसी, प्रवेशमान शाक्य, स्वरुप राज आचार्यले चलचित्र गायनलाई आफ्नो पेशा बनाएका छन् । दर्शक तथा श्रोता फरक शैली र स्वादका गीतसंगीतको अपेक्षा गर्छन् भन्ने मान्यता बाट पनि चलचित्रकर्मी बेखवर हुनु अव पक्कै राम्रो होइन । समय सापेक्ष पप गायक गायिकालाई पनि यथासम्भव समेट्नु पर्ने कुरामा औल्याउँछन् कतिपय संगीत विश्लेषकहरु ।

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

मोडलिङको माहौल

विषम ठकुरी
मोडलिङको प्रवेश नेपालमा डेढ दशक अघिमात्र भित्रिएको हो । नेपाली सामाजिक परम्परा र पुरातन शैलीसँग जुझदै मोडलिङले आफ्नो शुरुवातका दिन गुजारेको थियो । उदार नरहेको नेपाली संस्कारमा महिलाको देह प्रदर्शनलाई स्वीकार्नु ठूलो चुनौति नै थियो । यद्यपि, मोडलिङले नेपाली परिवेशमा पनि स्थायित्व लिइसकेको छ । तर, व्यवसायिक र लहडमा होमिने परम्परा अनि 'टाइम पास'को संस्कृतिले प्रगति भने उस्तो हुन सकेको छैन ।
नेपाली मोडलिङ परिवेशमा पुराना मोडलहरुको विश्थापित हुने र नयाँको पदार्पण हुने क्रम उत्तिकै छ । अद्यावधि मोडलिङले न त व्यवसायिक रुप लिन सकेको छ, न त आम मानिसका मन जित्न सकेको छ । शिक्षित र सम्भ्रान्त परिवारका मानिसहरु आफना छोरा छोरी मोडलिङ भन्दा करिअर निर्माणमा लागुन् भन्ने चाहना राख्छन् । मोडलिङमा लागेकाहरुलाई पनि परिवारले सर्पोट नगरेका उदाहरण अनगिन्ती छन् ।
मोडलिङ प्रशिक्षण र शो आयोजनाका लागि राजधानीमामात्र ३० वटा भन्दा बढि मोडलिङ एजेन्सी खुलेका छन् । तर, अधिकाशं बन्द भइसकेका छन् भने कतिपयमा जेनतेन चलिरहेको छ । एक दशक अघि देखि मोडलिङको प्रशिक्षण र मोडलमा उत्पादनमा समर्पित बन्दै आएको 'द र्‍याम्प' मा पनि प्रशिक्षार्थीको कमि हुन थालेको छ । द र्‍याम्पका म्यानेजिङ डाइरेक्टर मोडल जयन सुव्वा मानन्धर नेपाली समाज मोडलिङ प्रति उदार बन्दै गएको बताउँछिन् । उनका अनुसार नयाँ प्रतिभाहरुको आगमन पनि स्वागत योग्य नै छ तर, पुरुषको तुलनामा महिला बढि छन् । 'महिलाहरुलाई सामाजिक संस्कार अनुरुप विवाह पश्चात खुला वातावरण नहुने भएकाले पनि मोडलहरु पलायन हुनु स्वभाविक हो' प्रवन्ध निर्देशक जयन सुव्वा मानन्धरले भनिन् ।
पुरुष या महिला मोडलहरुका लागि पहिलो आयश्रोत भन्नु नै गीतका म्युजिक भिडियो, विज्ञापन र केही फेशन शो हो । तर, फेशन शोमा पनि सहभागीहरुले टिकट विक्री गर्नु पर्ने, म्युजिक भिडियोमा पनि पारिश्रमिक नदिने र कतिपय नव आगान्तुक मोडलहरुले निशुल्क काम गर्न तयार हुनुले पनि व्यवसायिकता नआएको उनीहरु स्वीकार्छन् । मोडलिङको पर्याय फेशनेवल बन्नुले पनि मोडलहरुलाई असहज बनेको छ । आय कम भए पनि मोडलिङमा फेशनेवल हुनु पर्ने वाध्यताले पनि उत्तिकै जकडेको छ । तर, कोरियोग्राफर तथा पुर्व मोडल सिर्जना सिंह योन्जन, 'र्‍याम्प' मा मात्र फेशनेवल बन्नु पर्ने बाध्यता भएको बताउँछिन् । 'बाटोमा हिड्दा पनि फेशनेवल बन्नुपर्छ भन्ने केही छैन' योन्जनको भनाई छ ।
थुप्रै म्युजिक भिडियो, टेलिफिल्म हुदै इन्द्रेणि चलचित्रमा सह-नायकको भूमिका निर्वाह गरिसकेका प्रविण खनिया मोडलिङबाट टाढा भइसकेका छन् । उनी पलायन हुनुमा पहिलो कारण व्यवसायिकता नै थियो । हाल उनी विजनेशमा व्यस्त छन् । 'मोडलिङबाट बाँच्न निकै गार्‍हो देखें र व्यापार तिर लागें, किनकी भविष्यलाई पनि भुल्नु हुदैन भन्ने लाग्यो' उनले बताए । उनीमात्र होइन, मोडलिङ परिवृत्तबाट दिव्य लामा, हेमा कुँवर, सुमि श्रेष्ठ, रविना श्रेष्ठ, प्रवेश श्रेष्ठ, इशा दनाई लगायत थुप्रै यसक्षेत्रबाट पलायन भइसकेका छन् । केही म्युजिक भिडियो र थुप्रै फेशनमा प्रतिभा प्रस्तुत गरिसकेकी रविना श्रेष्ठ र हेमा कुँवरले व्युटिसियन पेशालाई अंगालेका छन् । रविनाले भनिन् 'मोडलिङ रुप र उमेर भएसम्ममात्र हो त्यसैले यसैसँग सम्वन्धि पेशा अंगालेका हो' । रविना जस्तै धेरै मोडलहरु कोही व्युटिसियन र कोही फेशन डिजाईनिङमा पनि रुमल्लिरहेका छन् ।
त्यसो त मोडलिङको परिवेशमा आउनेका लहर पनि उतिकै पाउन सकिन्छ । नेपालमा बाषिर्क रुपमा आयोजना हुदै आएको 'मिस नेपाल, मिस टिन नेपाल, मिस कान्तिपुर, मिस भक्तपुर, मिस ललितपुर लगायत यस्ता कार्यक्रममले नयाँ नयाँ मोडललाई प्रश्रय र आगमन गराई रहेको पाउन सकिन्छ । कोही केही भए पनि सिकिन्छ भन्ने हेतुले आउछन् भने केही व्यक्तित्व विकाशका लागि मोडलिङलाई रोज्छन् । हाल, क्षेत्रिय रुपमा पनि मोडलिङ आफ्नो विस्तार गरिसकेको छ । धरान, विराट नगर, पोखरा लगायत थुप्रै ठाउँहरुमा स्थानियरुपले पनि मोडलिङका गतिविधी संचालन हुदै आएको पाउन सकिन्छ । यद्यपि, महिलालाई भन्दा पुरुषलाई मोडलिङमा कम अवसर हुने भएकाले पनि पुरुष मोडलको आगमन एकदमै न्युन रहेको छ ।

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

सेक्समा उदार सुन्दरीहरु

एक्काइसौं शताव्दीको प्रवेशसँगै आधुनिकताको मोहजाल पनि विश्वमा फैलिसकेको छ । विकाशोन्मुख देश भनिए पनि आधुनिकताको परिवेशले नेपाल अछुतो हुन सकेन । नेपालमा पनि ग्ल्यामर्सको क्षेत्रले फल्ने फुल्ने मौका अझ पाएको छ । थुप्रै प्रतिभाहरु देखिएका छन्, ग्ल्यामर्सको क्षेत्रमा । त्यसो त ग्ल्यामर्ससँगै आधुनिकता र उदारभावनाले पनि विशेषत यूवाहरुमा जरो गाडेको पाइन्छ ।
डिस्को जानु, स्मोक गर्नु, डि्रंक गर्नु अव सामान्य भइसकेको छ नेपाली युवाहरुका लागि । सँगसँगै सेक्समा पनि उदार हुन थाली सकेका छन् । सेक्सका बारेमा खुलेर कुरा गर्नु नौलो हुन छाडी सकेको छ ।
मिलेनियम मोडल कन्टेस्टमा मिस पmेण्डसिप बन्न सफल मोडल शान्ति लामा सेक्सका कुरालाई कुण्ठित बनाउन नहुने धारणा राख्छिन् । भरपर्दो साथी वा जिवन विताउने व्यक्तिसँग विवाह अघि सेक्स सम्वन्ध राखे पनि फरक नपर्ने उनको धारणा छ । उनी भन्छिन् 'हावा तालमा सेक्स सम्वन्ध राख्नु राम्रो होइन तर समझदारी छ भने फरक पर्दैन ।'
ग्ल्यामर्सको परिवृत्त भएकाले पनि मोडल, नायिकाहरु सेक्स्मा अलि उदार देखिन्छन् । त्यसो त अन्य क्षेत्रका युवाहरुमा पनि यो उदारता नभएको भने होइन । सन् २००३ को मिस नेपालमा सेकेण्ड रनर अप बन्न सफल नुमा राई सेक्सलाई 'मोरल एजुकेशन'को रुपमा लिनु पर्ने बताउँछिन् । टिनएजर्सले यस्ता हर कुरामा ज्ञान आर्जन गर्नु पर्ने धारणा उनको छ । मोडल नुमाले भनिन् 'सेक्स भावानात्मक कुरा हो जहाँ दुई आत्मा र दिमागको मेल हुन्छ ।'
बास्तवमा सेक्सलाई नराम्रो ठानी लुकाउने र लाज मान्ने प्रवृत्तिले युवाहरुमा विशेषतः नकारात्मक सांेच बढ्ने र विकृति बढ्न सक्ने कुरा मनोविशेषज्ञहरुको पनि भनाई रहेको छ । त्रिभुवन विश्व विधालयकी उपप्राध्यापक गंगा पाठक यौनका कुरालाई विस्तारै युवाहरुमा शिक्ष् दिनु पर्ने धारणा राख्नु हुन्छ । उहाँ स्कुलका पाठ्यक्रममा पनि समेटेर यौनका बारेमा विस्तृत जानकारी दिएमा विकृती कम आउने र अनावश्यक रोगका कारण अकालमा ज्यान गुमाउन नपर्ने बताउनु हुन्छ । 'लुकाउने र लाज मान्ने पवृत्तिले युवामा कौतुहलता बढ्ने र होस गुमाउने हुनाले समाजमा नकारात्मक विकृती विसंगती देखा पर्न सक्दछ' मनोविशेषज्ञ पाठक भन्नु हुन्छ ।
पछिल्लो क्रमका नेपाली चलचित्रमा पनि यौनका दृश्यहरुले प्रश्रय पाउन थालेको छ । बलिउडमा त देह प्रदर्शनका कारण नै चर्चामा आएका अभिनेत्रीहरुको लिस्ट लामै हुन थालेको छ । त्यसो त बलिउड कै स्तरमा नेपाली चलचित्रमा यौन दृश्य नसमेटिएकाले पनि नेपाली दर्शक हिन्दी चलचित्र बढि हेर्ने कुरा चलचित्र विश्लेषक तथा कलाकार स्वयंले बताएका छन् ।
नायिका तथा मोडल पुजाना प्रधान नेपाली चलचित्रमा प्रसस्त यौन दृश्य नभएका कारण पनि नेपाली दर्शकले हिन्दी चलचित्र बढि हेर्ने बताउँछिन् । 'बलिउडको स्तरमा नेपाली चलचित्रमा पनि ग्ल्यामर्स नहुने हो भने नेपाली दर्शकले नेपाली चलचित्र हेर्न छाड्ने छन्' हिरो र देशद्रोही चलचित्रकी नायिका प्रधानले भनिन् ।
नेपालमा पनि यदाकदा गर्भपतनको चर्चा नचलेको होइन । कानुनी मान्यताका कुरा पनि बेलाबखत बहशको विषय बन्दै आएको छ । मोडल सरिता महर्जन भने कानुनी गर्भपतनका पक्षपाती हुन् । गर्भपतनलाई पनि कानुनी मान्यता दिनु परने उनको भनाई छ । 'बलात्कारका कारण कसैको पेटमा गर्भ रहन सक्छ त्यस्तो अवस्थामा त्यो महिलाले गर्भपतन गर्न पाउनु पर्छ' सरिताले खुलस्त भनिन् । मिस्टर एण्ड मिस ललितपुरमा फस्र्ट रनर अप बन्न सफल सरिता सेक्सलाई भने नकारात्मक रुपमा लिन नहुने बताउँछिन् । उनले भनिन् 'सेक्स नौलो होइन, सवैले बुझेका छन् तर विवाह पछिको सेक्स राम्रो हो ।'
गर्भ पतन मात्र नभई वेश्यावृत्तिमा लाग्नु महिलाको रहर नभई कर भएको पनि उनीहरुको ठम्याई छ । विगत एक वर्ष देखि मोडलिङमा सक्रृय निशा श्रेष्ठ रोजगारको अभावमा वेश्यावृत्ति गर्नु महिलाको बाध्यता भएको बताउँछिन् । यद्यपि उनीहरुलाई पनि गलत नजरले हेर्ने प्रवृत्ति उनलाई मन परेको छैन । उनी भन्छिन् 'अव कि त बेश्यावृत्तिलाई पनि कानुनि मान्यता दिनु पर्छ कि त रोजगार । नत्र यो समस्या कहिले हट्ने छैन ।'

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

यसरी 'ड्रग'लाई मैले जितें ..... जिनत

-जीवनको यात्रामा बाटो अल्मलिनेहरु धेरै छन् । कोही जानी जानी बाटो विराउछन् कोही अन्जानमा गलत बाटो तर्फ मोडिन्छन् । मानिस भएर गल्ति गर्नु अनौठो कुरो होइन । तर, रियलाईज गर्नु ठूलो र महत्वपूर्ण कुरा हो । कुनै समय आफ्नो जीवनको महत्वपूर्ण क्षण लहडैमा ड्रगको नशामा डुवेर विताएकी एक चेली जिनत तामाङको अन्तरकथा निकै मार्मिक छ । जिनत त मात्र एक प्रतिनीधी हुन् । यो कथा त धेरै युवाहरुको जीवनमा घटिरहेको एउटा वित्यास लाग्दो पाटो हो । तसर्थ 'मेरो आवाज'मा जिनतको अन्तरकथा अनुवाद गरि समाविष्ट गरिएको हो । उनको अन्तरकथा यसरी सुरु हुन्छ ।)
जिनत तामाङ
म भर्खरै मेरो टीनएजमा प्रवेश गरेकी थिएँ र एउटा राम्रो परिवारमा हुर्किएकी असल स्वभावकी 'क्युट' केटी थिएँ । यो सवै बयस्क र ठुलो भएको देखाउनका निम्ती सुरु भयो । पहिला त मैले औलामा च्यापेर सिगरेटको धुवाँ फुँक्न थाले । म सोच्थें कि एक दुई सर्कोले मलाई खासै केही फरक पर्दैन । बास्तवमा कसैलाई पनि ठुलो हानी गर्दैन । जव म साथिहरुको माझमा हुन्थे, उनीहरुबाट जि अर्थात 'गाँजा', 'ट्यावलेट'को कुरा सुन्थें । मलाई थाहा थियो कि म जे गर्न गइरहेकी छु, त्यो सहि होइन तर मानव भइसके पछि हामीले सवै कुराको अनुभव गर्नु पर्छ तर यसैमा लाग्नु हुदैन भन्ने म सोच्थे । -यि कुराहरु एक जना दाजु पर्नेले भन्ने गथ्र्यो) । म आफै विश्वस्त भएँ कि यसैमा मेरो लत लाग्ने छैन । यहि नै मेरो पहिलो अध्यारो तिरको पाइला थियो । म राम्रो भन्दा पनि असल विधार्थी थिएँ । यि सवै कुरा मैले छोडि दिएँ । मेरा भावनाहरु साट्नका र समय विताउनका लागि कोही पनि हुदैन थिए । कितावहरु त सधैं किताव नै हुन्थे । मेरा समय सार्‍है कठिन साथ व्यतित हुन्थे ।
यि कुरा मैले भनिरहन पर्दैन थियो तर त्यहिनै मैले ड्रग लिनुको धेरै मध्ये एक कारण थियो । ड्रग मेरो लागि आत्मिय बन्न पुग्यो । विस्तारै सवै कुराहरुबाट चाहना पनि घट्दै गयो, यहाँसम्म कि केटाहरुसँग पनि मेरो कुनै चाहना रहेन । -तपाई विश्वास गर्न सक्नु हुन्छ ?) र, एक अर्को भाग, अवश्य पनि मेरो परिवार, मेरा दुखि परिवार, धेरै रुढिवादी र परम्पराबादी थिए । उनीहरु मेरो व्यवहारका लागि धेरै दुखित थिए, साच्चै भन्नु पर्दा उनीहरु वाक्क र पागल बनिसकेका थिए । घरको कसिंगर हुरिले बढारेको झैं भइरहेको थियो । मेरो परिवार विग्रदै जानुको पहिलो कारक तत्व म नै थिएँ । तसर्थ यि कुराहरु मैले आफ्नै आँखाले हेरीरहनु परिरहेको थियो । मेरा ड्रग लिने साथीहरु बाहेक कुनै ठाउँ थिएन जहाँ म जान सकुँ, कुनै साथि थिएन जस्लाई म आफ्नो कुरा भन्नु सकुँ, किनकी मलाई पहिला नै बेवास्ता गर्न थालि सकेका थिए ।
मलाई ड्रग्सबाट प्राप्त हुने अनुभव अविश्वसनिय हुन्थे । मैले सिरिन्जबाट पनि ड्रग लिन थालिसकेको थिएँ जुन 'फिक्स'को नामले पनि परिचित छ । मैले आप\mनो पीडा कम गर्न साथीहरुको धारणाबाट यसो गरेको थिएँ र मलाई निकै उत्साह अनुभव भयो । मलाई यस्तो अनुभव भयो कि मेरो पुरा शरिरभरि केहि दौडिरहेको छ । पीडा र दुखाईहरु सवै विर्सिएँ, र सवै कुरा अबास्तविक झै देखियो । पछि के कस्तो मूल्य चुकाउनु पर्ला भनेर मैले एकक्षण पनि सोंचिनँ । मेरो जीवन 'नालीको किरा' झैं भएको थियो ।
मैले थाहा पाएँ र अनुभूत भयो कि मेरो भविष्यको बारेमा पनि सोच्नु पर्नेछ । तसर्थ मैले ड्रगलाई त्याग्ने निर्णय गरे । त्यस पछि भने म पुर्णरुपमा ड्रगमा लिप्त भइसकेको महसुस भयो । म एडिक्ट भइसकेको थिएँ । जव म प्रत्येक डोज लिन्थे र सोंच्थे यो मेरो अन्तिम पटक हुनेछ । तर, भोली कहिले आउदैन भने जस्तै 'मेरो अन्तिम डोज' कहिले पनि अन्तिम भएन । त्यस पछि मैले आफ्नो खानाको लागि आफैले कमाउनु पर्ने अवस्था आईसकेको थियो । यसरी नै समय व्यतित भइरहेको थियो । यो हिजो जस्तै लाग्दथ्यो । तर, धेरै ढिलो भइसकेको थियो । पैसा मेरा लागि सवभन्दा ठूलो समस्या थियो । मैले आफ्नो साथीहरुलाई, परिवारलाई, पैसा माग्न कुनै धक मानिन । यद्यपि मेरो दैनिक डोजको लागि यो प्रर्याप्त थिएन । त्यसैले चोर्न पनि मलाई धक लागेन । त्यो मेरो लागि एउटामात्र विकल्प थियो । मैले प्रायः सवैलाई गुमाईसकेकी थिएँ । मेरो छिमेकमा पनि म 'खत्तम बच्चा' भनेर चिनिन्थे । मलाई उनीहरुले 'साइको' भनेर बोलाउथे । 'यो केटीले पैसाको लागि जे पनि गर्न सक्छ ।' उनीहरु यसरी नै कुरा काट्थे । पछि, म टोलमा कुराको 'विषय' बनेकी थिएँ । विस्तारै परिवर्तनहरु आउन थाले । म बाटोमा हिड्दा पनि केही मान्छेहरुले मलाई आँखी भौं उठाएर ठाडो नजरले हेर्ने गरेको मैले बुझेकी थिएँ ।
सुरुवातका वेला यो एक उत्सुकता थियो, परिपक्क भएको देखिन चाहन्थे, र फेशनेवन बन्न चाहन्थे । पछि, यो पीडा, निराशा र पेलानबाट मुक्ति पाउने 'माध्यम' बनेको थियो । यो एक प्रकारको दैनिक जीवनबाट छोटो विराम र वेवास्ता थियो । ड्रग मेरो लागि दैनिक आवाश्यकिय बन्यो र पछि त खाना जस्तै नै भयो । ड्रग मेरो नशामा बगिरहेको थियो । म यसैमा मानसिक र शारीरिक रुपमा निर्भर बनिसकेकी थिएँ । केही लक्षण नदेखुन्जेल मैले आप\mनो डोजमा दैनिक बढाउदै लगें ।
एक मिनटका लागि, मैले सोचे कि हुनसक्छ म हारें र ड्रगले म माथि विजय प्राप्त गर्यो । म धेरै वेर रोएँ । आँशुले मलाई भिजाउन्जेल रोइरहें । मलाई लाग्यो कि अव म साधारण जीवनमा र्फकन सक्दिन होला, तर, भाग्यवस, म मेरो कोठामा रंगे हात मेरो अंकलबाट पक्डिएँ । म के गरिरहेकी छु भन्ने उहाँलाई कुनै आइडिया भएन । अन्त्यमा उहाँले पत्ता लगाउनु भयो, त्यहाँ त्यो अवस्थालाई लुकाउने वा सम्हाल्ने कोही थिएन । पछि उहाँलाई सवै कुरा थाहा भयो । तत्पश्चात म महिला पुनस्र्थापना केन्द्रमा भर्ति भएँ ।
यहाँ बन्द कोठामा रहेकी छु । मैले मेरो समय, योवना र बास्तवमा सवै कुरा खेर फालें, तर जव म आफुलाई नियाल्छु तव म मेरो अंकललाई धन्यवाद दिन्छु । 'म अहिलेसम्म बाँचीरहेकी छु ।'
-नोटः यो जिनत तामाङले फुर्सद डट कमलाई अंग्रेजीमा लेखेर पठाएकी हुन् । सोही आत्मवृतान्तलाई यहाँ अनुवाद गरि राखिएको छ ।)

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

मोडल 'बोल्ड' हुनु नौलो होइन...... रितिमा

नाम- रितिमा श्रेष्ठ
उचाई- ५' ५''
उमेर- २३ वर्ष
शारीरिक बनावट- ३२-२५-३४
शिक्षा- वि.वि.एस.
..............०.................०................
चलचित्रवृत्त उनलाई नौटंकी जस्तो लाग्छ । रोजाइ त उनको मोडलिङ नै हो । केही चलचित्र र टेलिसिरियलमा अफर पनि नआएको होइन रितिमालाइ । 'तर, चलचित्र खेल्न राम्रो लागेन'- रितिमाको कथन छ । 'प्लस टु' को अध्ययन सकिएपछि धरानबाट स्नातक अध्ययनका लागि मोडल रितिमा श्रेष्ठ काठमाण्डौ आएकी हुन् ।
दि र्‍याम्पबाट मोडलिङ प्रशिक्षण लिएकी रितिमाले 'लुक्स अफ दि इयर'मा फस्र्ट रनर अप, स्टार मेगा मोडल कन्टेस्टमा फस्र्ट रनर अप लगायत थुप्रै फेशन शोमा उल्लेख्य उपस्थिती जनाइसकेकी छिन् ।
मोडलिङमा देह प्रदर्शनमात्र होइन, प्रतिभा प्रस्तुत गर्ने मौका पनि प्राप्त हुने उनको अनुभव छ । तर, नराम्रा पक्ष भने नभएको होइन । पैसा भन्दा पनि मान्छेले चिनुन् भन्ने चाहना प्रवल छ उनमा । खर्च बढि हुने यो परिवृत्तमा कतिपय पैसाका लागि कुनै पनि प्रकारको मानसिक, शारिरीक सम्झौता गर्ने उनले पनि बुझेकी छिन् ।
मोडलमा समाहित हुनेहरु 'बोल्ड' हुनु उनी नौलो मान्दिनन् । 'ग्ल्यामर्सको क्षेत्र हो यो । फेशनेवल बन्नु र कम लज्जावोध हुनु स्वभाविक नै हो'- रितिमाको कथन छ ।
अखिल नेपाल महिला संघ 'क्रान्तिकारी'ले मोडलिङ र सुन्दरी प्रतियोगिताको किन विरोध गरेका हुन् बुझेकी छैनन् उनले । 'नारी अस्मिताको दुरुपयोग त अन्य धेरै ठाउँमा भएको छ नि । खुलेआम गरिएको सुन्दरी प्रतियोगितामा प्रतिभा पनि प्रस्तुत गर्ने अवसर पाउन सकिन्छ, हैन र ?' -उनले प्रतिप्रश्न गरिन् ।
हिजो आज मोडल रितिमा च्याउ सरी बनिरहेका गीतका म्युजिक भिडियोहरुमा व्यस्त रहेकी छिन् ।

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

गायक धिरज राईको म्युजिक भिडियो एनटिभीमा रोक

गायक धिरज राईको 'पिmडम' एल्वममा संग्रहित 'जाउ समाउ ति हात.... गीतको म्युजिक भिडियो नेपाल टेलिभिजनले प्रशारणमा रोक लगाएको छ । नेपाल टेलिभिजनका अनुसार उक्त म्युजिक भिडियोमा मोडलहरुले अंगालो मारेको दृश्य 'भल्गर' भएको जनाउदै रोक लगाएको हो ।
गायक धिरज राई भने नेपाल टेलिभिजनको यो निर्णयबाट सन्तुष्ट बन्न सकेका छैनन् । उक्त म्युजिक भिडियोमा छायाँकन गरिएको सो अंगालो मारेको दृश्य कथा अनुरुपनै भएकाले सम्पादन गर्न नमिल्ने उनले बताए । आज भोली त्यस्ता दृश्य सामान्य भइसकेको पनि उनले बताए । गायक धिरज भन्छन् 'नेपाल टेलिभिजनबाट प्रशारण हुने फिल्म, हिन्दी गीतहरु, कति पय नेपाली गीतहरुमा पनि यसभन्दा धेरै यस्ता दृश्यहरु समावेश हुन्छ । तर, त्यहाँ किन सेन्सर नगरिएको हो ? बुभ\mन सकिएन ।' उनका अनुसार मेलोडीमा आधारित गीत भएकाले धेरै श्रोता दर्शकले मनपराई रहेका छन् सो गीत । र सो अंगालो मारेको दृश्य, भिडियोका लागि महत्वपूर्ण भएको उनले जनाए । तसर्थ एउटा टेलिभिजनबाट प्रशारण नभए पनि अन्यबाट प्रशारण भइरहेकोले त्यो गीत 'हिट' हुने उनको विश्वास छ ।
उनको पहिलो एल्वममा रहेको सो गीतलाई गायक धिरज राईले रिमेक गरेर पछिल्लो एल्वम 'पिmडम'मा समावेश गरिएको सो गीतको म्युजिक भिडियो ६० हजार रुपैयाको लागतमा गत महिनामात्र निर्माण भएको थियो । एन.आर. स्टुडियोबाट निर्मित उक्त भिडियोका निर्देशक प्रनव भट्टराई रहेका छन् ।
यद्यपि गायक धिरज राईको सो गीतको म्युजिक भिडियो पुनः इडिट गरि नेपाल टेलिभिजनमा प्रशारणका लागि पठाइसकिएको छ ।
बास्तवमा यो गीतमा प्रयोग भएको सो अंगालो मारेको दृश्य आपत्तिजनक रहेको छ वा छैन ? तपाई स्वयं निर्णायक बन्न सक्नु हुन्छ । भिडियोका लागि लग अन गर्नु होस् । www.fursad.com

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

मेरो राजकुमार कोही त होला... प्राश्ना

जन्म र बाल्यवस्था
गायिका प्राश्ना शाक्यको जन्म वि.सं. २०३८ साल वैशाख १४ गते धरानको चतरालाइनमा भएको रे । बुबा विनोद र आमा सुमित्रा शाक्यको तीन सन्तानमध्ये जेठी छोरीकी रुपमा उनी पदार्पण यस धर्तीमा भएकी हुन् । 'तर, मेरो बाल्यवस्था मामाघरमा बित्यो । बाजे र बज्यूको स्नेहतामा मेरो वय फले फुलेको हो' प्राश्नाको कथन छ । उनी बाजे बज्यैको नातिनीभन्दा प्यारी छोरीको रुपमा हर्ुर्किएकी हुन् मावलघरमा ।
सानोमा उनी निकै बद्मास भएको बताईन् । नटखटे र पुल्पुलिएको थिइन् रे । उनलाई पढ्न भने मनै लाग्दैन थियो । रुख चढ्नमा त म माहिर नै थिइन् प्राश्ना । 'एकपल्ट कटहर चोरेर आमालाई दिएँ । 'यो त चोर्नी हुने भई' भनेर आमाले बेस्सरी पिट्नुभयो । अर्कोपटक सिरानीमा राखेको दर्ुइ रुपैयाँमा मेरो नजर पर्‍यो । सुटुक्क झिकें र फुपूसँग मिलेर मिर्ठाई किनेर खाएँ । फेरि म आमाबाट नमीठोसँग कुटिएँ । साङ्ला भएको कोठामा थुनिदिन्छु भनेपछि म बेस्सरी कहालिएँ । यी दर्ुइ घटना मेरा मानसपटलबाट मेटिएका छैनन्' उनले बताईन् ।
स्कुले जीवन उनको निकै रमाइलोसँग बितेको थियो । जल्जला शिशु सदनबाट प्रारम्भ उनको स्कुलयात्रा जीवन ज्योति, विजयपुर हुँदै सेन्ट्रल बोर्डिङ स्कुलबाट प्रवेशिका उत्तर्ीण्ा गरिन् । उनले भनिन् 'यसबीचमा म कतिपल्ट 'गुल्टिएँ' मलाई थाहा छैन ।'

सांगीतिक यात्रा
पढ्नमा गायिका प्राश्नलाई कहिले जाँगर चलेन । परीक्षाको समयमा बज्युले ममीको घरमा पठाइदिइन् प्राश्नलाई । तर, त्यहाँ पनि उनलाई पढ्न मन लागेन । एक दिनअनायासै बहिनीसँगै प्राश्नाले गीत गाउन थालिन् । अर्को कोठाबाट उनको ड्याडीको आवाज आयो 'तिमीहरु क्यासेट नवजाउ त - फेरि बाबुको आवाजलाई बेवास्ता गर्दै उनीहरुले गाइरहे । उनको बुबा जहिले पनि चप्पलले पिट्नुहुन्थ्यो रे । सात नम्वरको चप्पल भनेपछि अहिले पनि जिउ सिरिङ्ग हुन्छ भन्छिन् प्राश्ना । 'बुबा पिट्न भनेर आउनुभयो । तर, उहाँ ढोकामै उभिएर हामीले गीत गाएको सुनिरहनुभयो । उहाँलाई प्रभाव परेको हुनर्ुपर्छ । पछि घरमा जो आए पनि मेरा छोरीहरु एकदम राम्रो गाउँछन्' भनेर ड्याडीले अरुका अगाडि प्रशंसा गर्नुहुन्थ्यो' गायिका प्राश्नाले भनिन् ।
धरानको म्युजिक मिडियाले उनको सांगीतिक यात्रामा अहम् भूमिका निर्वांह गरेको छ । वि.सं. २०५४ सालमा पहिलो गीति संग्रह 'हाई हेल्लो' पस्कन उनी सक्षम बनिन् । यस्तैमा रेडियो नेपालको आधुनिक गीत प्रतियोगितामा छैटौं स्थान ओगट्न पनि गायिका प्राश्ना सफल भइन् । ०५७ सालमा रेडियो नेपालको स्वर परीक्षामा उनलाई सफलता हात लाग्यो । टेलिभिजनको कार्यक्रम 'त्रि्रो सुर मेरो संगीत'मा उनी प्रथम भइन् । 'आवाज' गीति संग्रह प्रस्तुत हुनुभन्दा पहिले नै हिट्स एफ.एम. म्युजिक अवार्डमा पुरस्कृत हुँदा खुसीको सीमा रहेन् उनको । 'चलचित्र 'फेरि अर्को साइनो'बाट मेरो पार्श्वगायन प्रारम्भ भयो । र्'कर्तव्य, सन्तान, मेरी आमा, 'बगर' चलचित्रमा पार्श्व स्वर भरेकी छु' गायिका प्राश्नाले जानकारी गर्राईन् ।
गायिकाहरुका सवालमा
संर्घष्ाका पाटाहरु हरेक क्षेत्रमा नै विद्यमान रहेको उनले बुझेकी छिन् । उनका अनुसार नेपाली सांगीतिक परिवृत्तमा गायिकाहरुको उपस्थिति उल्लेख्य बढिरहेको छ । पर्याप्त प्रशिक्ष्ँण लिएर आएको खण्डमा सफलता प्राप्त गर्न असम्भव छैन । तर, निरन्तरता महँवपर्ूण्ा रहेको अनुभव उनले गरिरहेकी छिन् । सञ्चार-माध्यमको सपोर्ट पनि अपरिहार्य रहने उनले बताईन् । गायिकाहरुले पुरुषजस्तो स्वतन्त्रताको भोग गर्न नपाउने उनको कथन छ । 'सामाजिक संरचना र संस्कारको घेरा फराकिलो अझै भइसकेको छैन, महिलाको निम्ति' प्राश्नाले भनिन् ।
आत्ममूल्यांकनमा प्राश्ना
म अलि मुडी खालको मान्छे हुँ । तर, कोमल हृदय छ मभित्र । अलि अल्छी पनि छु । साथै, जाँगर चलेका बेलामा निरन्तर काममा लागिरहन्छु । परिवारसँगै बस्नुको अलावा कहिलेकाहीँ घुम्न मन पनि पराउँछु । यदाकदा एकान्तमा मधुर संगीत सुनेर एकोहोरिन मन पर्छ ।
प्रेम र विवाह
भगवान्ले नर र नारी बनायो । एक-अर्काबिना दुवै अधुरो छ । साथीको आवश्यकता सुखदुःखमा अवश्यम्भावी छ । वास्तवमा 'सेक्यर्ुड फिल' हुन्छ । 'मेरो पनि कोही त छ भन्ने आभास, निकै अनमोल हुन्छ जस्तो, मलाई लाग्छ' गायिका प्राश्नाले भनिन् ।
उनलाई प्रेमपछिको मागिविवाह प्रिय लाग्छ रे । तर, अझै एक-दर्ुइ वर्षपढाइ र संगीतमै समर्पित हुने उनको सोच छ । 'समझदार र सिन्सियर केटा नै मेरो 'राजकुमार' हुनेछ । तर, पर्सनालिटी पनि हुनर्ैपर्छ । यस्तो राजकुमारको खोजी अझै सकिएको छैन' उनले भनिन् ।

Bisham Thakuri

dearbisham@hotmail.com

"...I HAVE NOT FOUND ANYONE WHO FITS THE BILL...!" -- PRASHNA SAKYA

CHILDHOOD

Prashna Sakya is the eldest daughter of Binod Sakya and Sumitra Sakya. She was born on April 26, 1981. She has two other siblings. "I was raised up by my maternal grandfather and grandmother. And I spent my entire childhood at my mother's place." More as a granddaughter, I was brought up as their own daughter adds Prashna.

Looking back to the yesteryears she remembers that she was a very mischievous child and a very pampered one as well. She never had any interest in her studies. She informs with excitement that then she had excelled in climbing trees. "Once, I stole a fruit and gave it to my mum. She got so pissed off that she thrashed me like anything. The other time, I happen to notice a two rupee coin under the pillow. I took it and together with my aunt, we bought a sweet and ate it. The history was to return. Again I got smash from my mother. Not only that, I was locked up in a room where there were loads of cockroaches. Now, I had learnt my lesson. This two incident is still fresh in my mind." shares Prashna.

School days passed by with fun and frolic. However, she hop around from one school to the other. The first one to attend was Jaljala Sishu Sadan. After this, Jiwan Jyoti, Bijaypur and Central Boarding School. She received her School Leaving Certificate from Central Boarding School. The memories of during those days is slipping her feet and falling down flat on her face...many times.

JOURNEY IN THE MUSIC SCENE

For Prashna, studying was never a cup of tea. Never did she show any keen interest in her studies. Whenever, exams used to knock at the door, she was sent to her home by her grandmother. However, this never helped. Once, she was sitting with her sister and they started singing. From the other room, they heard her father's order -- "Don't tune in to the cassette!" But who cared! They continued what they were doing. Whenever their father used to beat them, the tool had to be his slippers. She tells that still, the size of slippers -- number seven -- strikes her mind and she tends to get a bit scared about it. "Then also, after we turned a deaf ear to his sayings he came in our room with the intention to punish us. However, after seeing us sing he just stood by the door and listened to us. I am sure, we were able to create an impression. Now on, he used to tell every guests in our home that his daughters sing very well. He used to be all praises for us regarding our vocals."

Music Media, Dharan plays a crucial part in Prashna's musical career. In 1997, she made her debut in the Music Industry of Nepal with her solo album 'Hi Hellow'. Meantime, she was able to bag the sixth position in a 'Modern Songs Competition' organized by Radio Nepal. In 2000, she succeeded in coming out as a winner in the voice test hosted by Radio Nepal. In a music competition, 'Timro Sur Mero Sangeet' telecasted in Nepal Television she was able to win the first position. Before releasing her second album 'Awaaz', Prashna was honored with Best Female Pop Performance award in Hits FM Music Award 2002. She made her debut as a playback singer from the movie 'Saino'. Since then, she has given her voice in 'Kartavya', 'Santan', 'Meri Ama' and 'Bagar' among others.

OPINION REGARDING FEMALE VOCALISTS

I believe that one has to struggle in every aspect of work to get to that position they have dreamt about. She feels in the Music Industry of Nepal too participation of female vocalist is growing everyday. "If one has a formal education regarding music it is not impossible to succeed but there has to be a continuation. Media also plays a vital role in the development of the artist. Their support also plays a crucial part in the development of any artist. But when it comes to female artist there are certain things that is compromised as well. For instance, female artists are not given the freedom as enjoyed by the male artists. Society and its belief are still dogmatic in the sense to judge female artist and the way they look up to the female artists."

ME, MYSELF

I am a very moody and a emotional person. I think I am a bit of a lazy bone as well but if there is mood I am a workaholic. I like spending time with my family and also love to stroll with my friends. At times, I like to listen to soothing music and just be myself.

LOVE AND MARRIAGE

I always feel there is someone made for me and the feeling only gives me immense happiness. Life is incomplete to anyone without their partner. I give preferences to arrange marriage rather than love marriage. I want to marry only after two three years. As for now, I want to more concentrate in my studies and music. "My husband will be the one who is understanding and sincere. Not forgetting of course, he has to have personality as well. Till date, I have not found anyone who fits the bill...perfectly!"

Bisham Thakuri
dearbisham@hotmail.com

MONGOLIAN HEART WILL APPEAR SOON

The charismatic youth idol and singer Raju Lama is all set to release his fourth album (after a long gap of four years) 'The Mongolian Heart Volume 4', tentatively scheduled for the first week of July. Raju intends to release it in the UK itself during one of his performances there.

Comprising of nine tracks, 'Mongolian Heart Volume 4' shall be brought to you by Music Nepal. Fans would be happy to know that Raju has worked really hard on it and assures us all to expect something different with this album.

Bisham Thakuri
dearbisham@hotmail.com

SUGAM...NOW A TV PRESENTER

Sugam Pokhrel is doing pretty well for himself as a radio jockey at Sagarmatha FM 102.4 and he is doing even better these days as a singer. Now start counting the days because you will soon be watching him in his new avatar as a TV presenter. Yes! You have read it right!

Indeed very soon, Sugam will be hosting a brand new program 'Maya Ko Dori' which will be telecast and presented by Nepal 1. So what is this 'Maya Ko Dori' all about? Bored of watching the same old melodrama? Then, this show is sure to hit it big time if inside stories are too believed. Ahem...this is a talent hunt show! Sugam shares, " 'Maya Ko Dori' will bring talented singers to the forefront" Sounds great!

Co-hosted by Sugam and Bishnu Chemjong, auditions for 'Maya Ko Dori' will begin tentatively from this Sunday or Monday. "Actually I am quite not sure when the show will be premiered. By now, it should have started but we are having quite a problem with the dates. Once the day has been confirmed we know we will rock." When asked why he opted to do this program in particular, Sugam jovially says, "I have an experience as a radio jockey and now I also want to experience what TV presentation is all about. Nepal 1 had approached me with the offer long time back and once they came up with 'Maya Ko Dori', it fitted the bill just perfectly. This program is all about singing and I am sure I can do a fair judgment as a host as well. I just hope that I will do well in my new endeavor. Cross my fingers that it will be fruitful and everything will turn out just fine!" Thumbs up!!! We know you can do it!

Bisham Thakuri
dearbisham@hotmail.com

A YOUNG NEPALI MAKES IT BIG IN BOLLYWOOD

'Dhungako kaap forera pani umranchha pipal
Sirjana Shakti sansarma kahile hudaina bifal'

The above phrase penned down by the National poet Madhav Ghimire, speaks of the of a young musician called Ishwor Kumar BC aka 'Eshu'. Eshu has just completed his work as a music director for the Bollywood movie 'Salam Dost' along with his colleague Sunil. The six songs featured in this film are composed by Ishworr and Sunil, is written by Akash Sharma and is sung by some of the biggest names in Bollywood, Sonu Nigam, Hari Haran, K K, Shreya Goshyal, Kailesh Khere and Viva. The songs of 'Salam Dost' are released by the music company Venus and were recorded at Spectral Harmony Record.

'Salam Dost' is made under the banner -- Farmer Films and is produced and directed by Niraj Shreevastav and Anil Verma respectively.

A month back the recording of the songs for 'Salam Dost' were completed and is scheduled for release this October. It has been decided that the movie will be out in November. The leading characters of the 'Salam Dost' are Ashutosh Rana, Riya Sen, Raj Pal Yadav, Sonu Sudha and K K Menon among others.

Eshu informs, "While in Delhi, we had made some fusion music and during that time I had released my first Nepali album 'Aasma'. The producer of 'Salam Dost' after listening to my music approached me and asked us to compose two songs for his movie. He liked our work. After which he decided to give all the songs to us for composition."

Niraj Shreevastav, producer of 'Salam Dost' was so much impressed with the work of these young lads that he has already signed them up to compose music for his second film '10 Plus Two' - A Love Chemistry. The actors in this movie will be Tushar Kapoor, Riya Sen, Raj Pal Yadav and Govinda Namdev among others. The recordings for '10 Plus Two' will commence from July end informs Ishwor.

Musician and singer -- Ishwor was born in Surkhet. In 1999, he went to India to learn music. Later in 2001, he got a scholarship from Indian Embassy to pursue his Bachelors in Classical Music which he completed from Shree Ram College, India. "Wherever I go and wherever I am, I want to develop Nepali Music. I want to be recognized as an artist of Nepal. That is the main reason why I released my debut album 'Aasma' in 2005 in Nepal."

Time and again, Eshu has been participating in cultural exchange programs 'Indo Nepal Cultural Exchange Festival' organized in India. According to him, in the coming days, he will be composing music for an album of producer and choreographer Deepak Taka. Good going pal. Our best wishes are with you!

Bisham Thakuri
dearbisham@hotmail.com

"I BELIEVE IN LOVE AFTER MARRIAGE." -- SUDIP GIRI

CHILDHOOD

Sudip Giri's hometown is Chitwan but for the past few years he has been residing in Kathmandu with his family. He was born to Bhumi Raj Giri and Mina Giri in Chitwan on April 25, 1982. During his early days he was more interested in playing games rather than singing. Therefore, while studying in grade four he started practicing Taekwondo and participated in many Taekwondo competitions. He still remembers the day he broke both his legs.

ENTRY INTO THE MUSIC SCENE

While in school, music was just a hobby. Sudip had never in his wildest dream thought he would make a career in the Music field. It was after coming to Kathmandu to further his study that he developed a passionate interest in music. On one of his college functions, he gave his first stage performance. He was 17 years old then.

By now, he had made up his mind that he wanted to make a career in music. With this intention and a firm belief in himself, he formed a band called 'Octave-C'. However, the band was not able to carry on much longer. Whatever the reasons may be, Sudip didn't give up hope and never lost his determination. He decided to go solo. In 2004, he released his debut album 'Canvass'. It was a decent success and thus, he was able to introduce himself as a talented artist.

During his initial days in the music scene, Sudip never received any form of support from his family but his friends were always there constantly egging him on. They were the ones who continously encouraged him to move ahead throughtout his struggling days. With gratitude he says, "My friends were the ones who helped me financially to record the songs for my first album.Without their help and support 'Canvass' would not have been possible."

Few months back, Sudip released his second album 'Frenz' in the market, which is also doing pretty good. "'Frenz' is quite different from 'Canvass'. The songs on 'Frenz' has flavors of rock and I have tried incorporating fusion with pop music." shares Sudip.

So far, he has performed at numerous music concerts at various places of Nepal. He has also been able to be in the nomination lists of many music awards and has also succeeded bagging the title of 'Best New Artist' at The Image Awards 2005, besides being honored with many such other awards.

Besides being a popular singer, Sudip has also won the title of 'Black Belt First Don' in Taekwando. In various competitions, he has succeeded to win gold medals as well.

LOVE AND MARRIAGE

Love is a feeling and it is an understanding between two people. As for marriage, it is an important social obligation, a necessity to carry on your legacy. I believe in love after marriage.

Bisham Thakuri
dearbisham@hotmail.com